پول الکترونیکی ایران در راه است؟ ، برنامه بانک مرکزی برای رمز پول چیست؟ - بانیما

ایرنا نوشت: پولی که امروزه مردم در جیب یا حساب های بانکی خود دارند، توسط بانک های مرکزی به صورت متمرکر عرضه می گردد. اگر بانک مرکزی نخواهد پول فیزیکی یعنی سکه و اسکناس منتشر و به عنوان جایگزین، پولی غیر فیزیکی را معرفی کند پول دیجیتال یا پول الکترونیکی وارد چرخه اقتصاد می گردد. بنابراین پول دیجیتال در مقابل پول فیزیکی قرار گرفته است.

در دنیای پول های دیجیتال، پول هایی هم هستند که توسط بانک های مرکزی عرضه نمی شوند. بلکه شبکه ای از افراد با استفاده از رایانه ها و بر مبنای فناوری های مختلفی از جمله بلاک چین این پول های جدید را معرفی می نمایند.

در واقع به این شبکه کامپیوتری یک مساله ریاضی داده می گردد و هر رایانه ای که آن را زودتر حل نماید، امتیازی می گیرد. این امتیاز، به یک واحد پول تبدیل می گردد. این همان فرآیندی است که در استخراج بیت کوین رخ می دهد.

رایانه امتیاز به دست آمده از حل مساله را به صورت یک الگوی ظاهر بی نظم از حروف و اعداد ذخیره می نماید که به آن هَش گفته می گردد. این تبدیل در واقع نوعی رمزنگاری است. رمزارزهایی مانند بیت کوین طوری عمل می نمایند که هر کدام از اعضای شبکه، یک نسخه از همه وقایع شبکه را به صورت رمزنگاری شده در اختیار داشته باشند. به همین دلیل هم نیازی به یک نهاد متمرکز مانند بانک مرکزی وجود ندارد.

تفاوت پول دیجیتال و پول رمزنگاری شده

هر پولی که به صورت الکترونیکی قابل ذخیره و انتقال باشد، ارز دیجیتال است. رمزارزها و همچنین ارز یا پول مجازی، از انواع ارزهای دیجیتال هستند.

بنابراین رمزارزها یا پول های رمزنگاری شده، غیر متمرکزند و تنظیم گری آنها توسط اعضای شبکه انجام می گردد. ارزش گذاری آنها مانند سایر انواع دارایی هاست و از آنجایی که تاریخچه تراکنش های در آن ثبت می گردد، اعضای شبکه دسترسی همگانی به این تاریخچه دارند و در نهایت، همان طور که از نام آنها پیداست، رمز ارزها، رمزنگاری شده اند.

در مقابل، پول دیجیتال، لزوما رمزنگاری شده نیست و امکان ردیابی تراکنش ها برای همه استفاده نمایندگان از آن وجود ندارد. ارزش گذاری پول دیجیتال مانند پول فیزیکی است و انتشار و عرضه آن به صورت متمرکز توسط بانک های مرکزی انجام می گردد.

با توجه با ویژگی های پول دیجیتال و پول رمزنگاری شده می توان گفت مهم ترین تفاوت رمزارز و پول دیجیتال در تمرکز و رمزنگاری است. پول دیجیتال بر خلاف رمزارز، لزوماً رمزنگاری شده نیست و نکته مهم تر اینکه در پول دیجیتال، همچنان شخص ثالث یعنی بانک مرکزی وجود دارد که به طور متمرکز بر این پول نظارت کند.

بانک مرکزی درباره رمزارها چه می گوید؟

بانک مرکزی به عنوان سیاست گذار پولی، اولین بار به صورت جدی حدود 2 سال پیش در بهمن 1397 با انتشار پیش نویسی درباره رمزارزها به این حوزه ورود کرد.

در متن این پیش نویس، سه رمز ارز دنیا روا، منطقه ای و ملی تعریف شد اما استفاده از رمزارزهای دنیا روا مانند بیت کوین به عنوان ابزار پرداخت در داخل کشور، غیرمجاز اعلام شد.

در سند الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها از پنج نوع توکن بر اساس نوع پشتوانه نام برده شد که از بین آنها، تنها توکن با پشتوانه ریال، امکان استفاده به عنوان ابزار پرداخت را دارد و توکن های با پشتوانه طلا، فلزات گران بها، ارز، دارایی های مشهود و غیر مشهود و نیز توکن بدون پشتوانه، در گروه ممنوعه های ابزار پرداخت قرار دارند.

همچنین بانک مرکزی قانون گذاری در زمینه استخراج رمزارزهای دنیا روا و توکن های بدون پشتوانه را به ترتیب به بخش صنعت و بورس محول و این فعالیت را خارج از محدوده وظایف و مسئولیت های خود اعلام نموده بود.

یوآن و یوروی الکترونیکی در راهند

تصمیم گیری درباره رمزارزها و پول الکترونیکی پس از انتشار سند پیش نویس الزامات و ضوابط حوزه رمزارزها در سال 1397 تا زمان انتشار یادداشت رئیس کل بانک مرکزی در یکشنبه گذشته بیشتر به بُعد استخراج رمزارزها و در واقع آن بخشی محدود شد که برعهده وزارت صمت قرار گرفته است.

اما در همین بازه دو ساله، تحولات قابل توجهی در حوزه انتشار پول الکترونیکی اتفاق افتاده است. در چین به عنوان کشور پیش رو، استفاده از پول الکترونیکی یا e-RMB به صورت آزمایشی شروع شده است. پول الکترونیکی چین، اولین نمونه در نوع خود است که توسط بانک مرکزی یک اقتصاد عظیم حمایت می گردد.

از طرف دیگر بانک مرکزی اتحادیه اروپا نیز به دنبال معرفی یوروی الکترونیکی است. یوروی الکترونیکی یا دیجیتال پاسخی از طرف این بانک به افزایش تقاضای پرداخت الکترونیکی بوده و قرار نیست جایگزین شکل فیزیکی یورو گردد اما می تواند کاهش چشم گیر استفاده از پول نقد را به همراه داشته باشد.

علاوه بر این یوروی الکترونیکی می تواند به عنوان ابزار پرداختی دنیای توسط شرکت های خصوصی و نیز بانک های مرکزی خارجی مورد استفاده قرار گیرد.

اکنون پس از گذشت حدود دو سال، یادداشت عبدالناصر همتی درباره رمز پول بانک مرکزی می تواند مساله پول الکترونیکی در ابران را به خاتمه برساند.

برنامه بانک مرکزی برای رمز پول چیست؟

همتی در یادداشت خود به جلسه هایی که در دو سال گذشته برای آنالیز و قاعده گذاری در بالاترین سطوح سیاست گذاری های مالی دنیا درباره رمزارزها تکرار شده اشاره نموده و گفته الگوی مواجهه با این پدیده، با اهداف متفاوت مورد آنالیز قرار گرفته است.

به عقیده همتی، از جمله اهداف بانک های مرکزی مختلف، افزایش کنترل درخصوص انتقال اعتبار، بین المللی کردن ارز ملی و حتی تغییر در معماری سیستم پولی است. بر این اساس، بانک مرکزی ایران نیز با آنالیز این فرایند جدید دنیای و متمرکز شدن بر الگوهای مختلف، در پی انتخاب بهترین راهبرد ممکن در این حوزه بوده و ویرایش اولیه سند جامع رمز پول را تهیه نموده است.