نگاهی به کاربرد پزشکی انار - بانیما

نویسندگان: کوهویی لینگ، چوا تانگ کیان، تان چای هون

مترجمان: دکتر حسین حسین زاده، دکتر محسن ایمن شهیدی، دکتر رامین رضایی

نام علمی (خانواده):

Punica granatum L. (Punicaceae)

نام انگلیسی:

Pomegranate, Delima

نام فارسی:

انار

مشخصات:

انار یک درختچه چوبی است که بلندی آن می تواند به 3 تا 4/5 متر برسد. برگ ها مقابل هم، بیضی مستطیلی و نیزه ای شکل، با 3 تا 8 سانتی متر طول و شاخه ها پر از خار هستند. گل ها درشت به شکل ترومپت و به رنگ نارنجی تا قرمز روشن دیده می شوند. ضد کرم، ضد باکتری، ضد سرطان - ضد نئوپلاسم، ضد دیابت و کاهنده قند خون، ضد اسهال، ضد باروری، ضد قارچ، ضد التهاب، ضد مالاریا، آنتی اکسیدان، ضد ویروس، محافظ گوارشی، محافظ کبدی، کاهنده چربی خون، تنظیم کننده سیستم ایمنی، محافظ عصبی، مقابله با انسداد عروقی، ترمیم زخمی، کشنده لارو و کشنده نرم تن. میوه ها کروی، با سطحی مومی و پوستی چرمی و خشن هستند که در هنگام رسیده شدن به رنگ صورتی پر رنگ و یا قرمز در می آیند و هسته های بسیاری دارند که پوشش گوشت داری روی آن ها واقع شده است.

منشأ:

بومی نواحی معتدل و استوایی آسیا می باشد.

ترکیبات شیمیایی:

پونیکا فولین، فریه دلین، اسیدهای بوتولیک، استرون، استرادیول، پی پریدین، پومگراناتات، سودوپلتیرین و سایر مواد.

کاربرد در طب سنتی:

در طب سنتی این گیاه به منظور دفع کرم، درمان اسهال، اسهال خونی و به عنوان سقط آور، قابض و برای درمان هموروئید به صورت مصرف موضعی و به عنوان غرغره در زخم گلو به کار می رفته است.

در طب سنتی آیورودا از انار برای درمان اسهال، اسهال خونی و درد چشم استفاده می گردد. همچنین انار در طب چینی برای درمان وجود خون در مدفوع، دفع کرم و بیرون زدگی مقعدی کاربرد دارد.

بیشتر بخوانید: انار در طب سنتی

در هموئوپاتی برای درمان اختلالات گوارشی به کار می رود. برگ های گیاه برای خارش پوستی کاربرد دارد. فرابر خشک شده برای درمان اسهال، رکتوسل (پرولاپس دیواره رکتوم) و دفع کرمک به کار می رود.

دم کرده فرابر (غلاف میوه) خشک شده به همراه گیاهان دیگر برای درمان قولنج، التهاب روده، اسهال، اسهال خونی، ترشحات سفید و یا زرد واژینال، منوراژی، آلودگی به کرمک، فلج و رکتوسل، هموروئید، زخم گلو، دم نامطلوب و خون ریزی بینی به کار می رود.

پوست ساقه این گیاه برای پیش انداختن قاعدگی و برای درمان اسهال خونی به کار می رود.

آثار دارویی:

ضد کرم، ضد باکتری، ضد سرطان - ضد نئوپلاسم، ضد دیابت و کاهنده قند خون، ضد اسهال، ضد باروری، ضد قارچ، ضد التهاب، ضد مالاریا، آنتی اکسیدان، ضد ویروس، محافظ گوارشی، محافظ کبدی، کاهنده چربی خون، تنظیم کننده سیستم ایمنی، محافظ عصبی، مقابله با انسداد عروقی، ترمیم زخمی، کشنده لارو و کشنده نرم تن.

میزان مصرف:

برای درمان عفونت ناشی از کرم نواری، قسمت فرابر (غلاف میوه)، ریشه و یا پوست ساقه را با 5 قسمت آب به صورت روزانه مصرف کنید. عصاره گرفته شده از 20 گرم پوست گیاه برای درمان کرم نواری به صورت تک دوز استفاده می گردد و یا 250 قسمت از پوست پودر شده را در 1500 قسمت آب به مدت 30 دقیقه می جوشانیم. 4 تا 5 گرم پودر گل خشک شده در درمان هماچوری، هموروئید، اسهال خونی، اسهال مزمن و برونشیت به کار می رود. برای درمان کرم از 1/5 تا 3 گرم پودر پوست و یا ریشه و یا 100 تا 200 سی سی دم کرده پوست (28 تا 56 سی سی برای بچه ها) استفاده می گردد. مخلوط 7 گرم گل در 300 سی سی آب، برای التهاب دهان و گلو به کار می رود. مخلوط 5 تا 12 گرم ریشه یا پوست ساقه در 240 سی سی آب جوشانده می گردد تا یک سوم آب آن تبخیر گردد و از مخلوط به جای مانده، هر 3 ساعت با شکم خالی مصرف می گردد. همچنین 2 ساعت قبل از اولین دوز باید 40 سی سی روغن کرچک مصرف گردد. در درمان عفونت کرم نواری (تائینازیس) روزانه 20 تا 50 گرم ریشه خشک و یا پوست ساقه به شکل دم کرده مصرف می گردد. روزانه 15 تا 20 برگ میوه به شکل دم کرده در درمان اسهال و اسهال خونی به کار می رود.

عوارض جانبی:

در دوزهای درمانی مناسب هیچ عارضه جانبی گزارش نشده است. در مواردی به علت میزان بالای تانین موجود در گیاه، اختلالات گوارشی گزارش شده است میوه انار در موارد اندکی باعث واکنش های ازدیاد حساسیت فوری شده است.

مسمومیت زایی:

پوست گیاه و پوست میوه سمی هستند.

موارد منع مصرف:

مصرف این گیاه برای افراد مسن، بچه ها و خانم های باردار توصیه نمی گردد. مصرف فرابر (غلاف میوه) در هنگام اسهال توصیه نمی گردد. در درمان انگل ها نباید به صورت همزمان با چربی و روغن مصرف گردد. مبتلایان به بیماری کبدی، آسم و آن هایی که نسبت به مصرف انار حساس هستند، نباید از این گیاه استفاده کنند.

تداخلات دارو - گیاه:

مهار آنزیم های سیتوکروم P450 تداخل با کاربامازپین و تداخل با تولبوتامید.

پی نوشت:

برای مشاهده پی نوشت های این کتاب به منبع مقاله مراجعه گردد.

منبع مقاله :

لینگ، کوهویی - تانگ کیان، چوا - چای هون، تان؛ (1392)، راهنمای گیاهان دارویی: مصور و با رویکرد علمی و دارویی، مترجمان: حسین حسین زاده - محسن ایمن شهیدی، رامین رضایی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، چاپ اول.

منبع: راسخون