نقد و آنالیز سرخ کن های Viva و Avance فیلیپس؛ یک سرخ نکن خوب! - بانیما

کیفیت ساخت و طراحی

بیایید ابتدا درباره این صحبت کنیم که نام این دستگاه چیست؟ راست ش واقعا معلوم نیست چه نامی را باید برای این دستگاه ها در نظر گرفت. نام انگلیسی دستگاه AirFryer است که در فارسی می توان آن را با سرخ کنی که با هوا کار می نماید معادل کرد. در بازار از این دستگاه با نام هواپز هم یاد می نمایند که ترجمه دقیقی نیست؛ چرا که این دستگاه ها به مقداری روغن - هرچند اندک - احتیاج دارند و فعلی که انجام می گردد، سرخ کردن است. از این رو بهتر است از عنوان سرخ کن کم روغن استفاده کنیم. می توانیم صفت کم روغن را هم موقتا حذف کنیم و به یک باره از کلمه سرخ کن استفاده کنیم تا خیال خودمان و شما را راحت گردد.

برسیم به طراحی و بدنه؛ بدنه دستگاه آن قدر دوست داشتنی نیست و از طراحی خاصی در آن استفاده نشده است. زیبایی کاملا سلیقه ای است و هر کس می تواند درکی خاص از زیبایی داشته باشد؛ اما سرخ کن ها آن قدر طراحی نرمالی دارند که بعید می دانم کسی بتواند برای آن ها از صفت زیبا استفاده کند. تقریبا تمام سرخ کن های فیلیپس در شمایل یک کپسول بزرگ هستند، وزن زیادی دارند و از پلاستیک باکیفیتی ساخته شده اند. در تمام محصولات سری Viva حجم محفظه سرخ کن 2.2 لیتر است و در خانواده Avance این مقدار به 3 لیتر افزایش پیدا نموده است. در واقع Viva برای خانواده های کوچک نهایتا 4 نفره ساخته شده و Avance خانواده های کمی بزرگ تر یا مهمانی ها را هدف گرفته است. محفظه سرخ کن شامل یک سینی با تفلون نچسب است که غذا تحت هیچ شرایطی به آن نمی چسبد. سینی به صورت کشویی در قسمت پایینی دستگاه جا می خورد و به یاری یک دستگیره عایق حرارت در جای خود محکم می گردد. سینی سرخ کن در قسمت داخلی، به یک توری فلزی مجهز شده تا روغن ماده غذایی از آن رد گردد و درون سینی بچکد. در نتیجه غذای سالم تری حاصل می گردد. این توری با فشردن یک دکمه از سینی اصلی جدا می گردد. اما طراحی دستگاه طوری است که دستگیره ی سینی سرخ کن مستقیما به این توری فلزی وصل شده و فشردن دکمه Release باعث می گردد سینی زیری به صورت ناگهانی روی زمین بیفتد. این اتفاق آن قدر بد هست که بتواند به تنهایی نسخه کل سرخ کن های فیلیپس را بپیچد. تاثیر این نقص طراحی زمانی بیشتر می گردد که دکمه در را بلافاصله پس از بیرون آوردن سینی داغ از دستگاه فشار دهید. در این هنگام یک گلوله داغ در خوش بینانه ترین حالت ممکن به زمین یا سرامیک کف آشپزخانه برخورد می نماید. دعا کنید چیزی زیر سینی نباشد که اگر باشد فاتحه اش خوانده است. بدتر از آن اینکه خدای ننموده هنگام بیرون آوردن سینی از سرخ کن حواس تان نباشد و با کف دست سینی را بگیرید که در این صورت بروز سوختگی شدید حتمی خواهد بود. علاوه بر مجموعه سینی اصلی و توری فلزی، در بعضی مدل ها قطعات دیگری هم قرار داده شده است که هر یک کاربرد خاصی دارند. تابه گریل کردن، تابه پخت و پز و رک دوطبقه همراه با شیارهای سیخ کباب مواردی هستند که با توجه به مدل و سری درون جعبه سرخ کن قرار می گیرند.

کنترل سرخ کن در مدل های مختلف با هم فرق دارد: در مدل های پایه سری Viva کلیدهای چرخشی وجود دارند که یکی از آن ها دما را کنترل می نماید و دیگری زمان پخت و پز را. در مدل های پیشرفته تر Viva این دو کلید چرخشی جای خود را به یک نمایشگر دیجیتالی و دکمه های لمسی داده اند. خیلی ساده یک دما انتخاب می کنید و زمان را روی مقدار خاصی قرار می دهید و دکمه آغاز (Start) را فشار می دهید. مدل هایی که به نمایشگر دیجیتال مجهز هستند دو کلید مجزا برای روشن کردن و استارت زدن دارند؛ یعنی می توانید دستگاه را روشن کنید بدون اینکه گرمادهی آغاز گردد. اما این اتفاق در مدل های دارای کلید چرخشی غیرممکن است و چرخاندن تایمر به معنای آغاز کار است. در سری Avance علاوه بر کنترل دیجیتال و نمایشگر یادشده، آپشن دیگری برای ذخیره برنامه پخت هم وجود دارد. مثلا معین می کنید برنامه ای برای پخت با دمای 180 درجه به مدت 30 دقیقه داشته باشید. در تمام مدل ها پس از به انتها رسیدن تایمر، دستگاه به صورت اتوماتیک خاموش می گردد و یک صدای دینگ (Ding) برای آگاه کردن شما از انتها فرایند سرخ شدن به صدا درمی آید. در هیچ از سرخ کن ها پنجره یا دریچه ا برای تماشا فضای درون سرخ کن وجود ندارد؛ یعنی نمی توانید بدون بازکردن در سرخ کن از مقدار پیشرفت کار آگاه شوید و برای اینکه ببینید غذا در چه وضعی است، حتما باید سینی را بیرون بکشید.

با بیرون کشیدن سینی، هیچ چیز متوقف نمی گردد و دستگاه هم چنان برنامه پذیرفته را اجرا می نماید. این مورد را هم می توان یک نقطه قوت دانست و هم یک ضعف؛ قوت از این جهت که پس از چک کردن شرایط غذا احتیاجی به اجرای مجدد برنامه نیست و ضعف از این جهت که ممکن است بچه ها کنجکاو درِ سرخ کن را در حین کار باز نمایند و بلایی سر خودشان بیاورند. متاسفانه این دستگاه ها به هیچ کس رحم نمی نمایند و فاکتور (های) امنیتی خاصی برای شان در نظر گرفته نشده است؛ حتی یک قفل کودک ساده.

فناوری مورد استفاده

در سرخ کن های فیلیپس از فناوری Rapid Air Technology استفاده شده است. این فناوری، پتنت شده فیلیپس است و در انحصار این شرکت قرار گرفته است. در فناوری Rapid Air با استفاده از ترکیب یک المنت حرارتی حلزونی شکل و یک فن در بالای آن، هوای داغ درون محفظه به چرخش درمی آید و با فشار زیاد به روی مواد غذایی راهنمایی می گردد. در کف سینی اصلی این سرخ کن ها از طراحی Starfish استفاده شده است که با ایجاد برآمدگی های جهت دار در کف سینی، هوای انتقال یافته به کف سینی را مجددا به بالای آن راهنمایی می نماید. به این ترتیب، یک حلقه تکرارشونده از هوای داغ همراه با قطرات روغن از روی غذا عبور می نماید. فناوری گردش هوای سریع Turbostar هوا را در سراسر ظرف به گردش درمی آورد و باعث می گردد با توزیع یکنواخت گرما در ظرف، تمام قسمت های غذا به صورت یک دست سرخ گردد. حتی دیگر احتیاجی به هم زدن غذای داخل ظرف هم نیست. در جریان این انتقال پرفشار هوای داغ، قطرات روغن از روی ماده خام عبور داده می گردد. یعنی با وجود این که روغن با ماده در تماس است، فرصت این که جذب غذا گردد را پیدا نمی نماید و به این ترتیب، غذایی سالم و کم روغن تحویل شما داده می گردد.

چرخش فن در حین کار، نقش مستقیمی در به جریان درآوردن روغن و پاشیدن روغن داغ روی ماده غذایی درون سرخ کن دارد. این چرخیدن باعث ایجاد صدایی می گردد که به وضوح قابل شنیدن است؛ اما صدا آن قدر زیاد نیست که نتوان تحمل اش کرد؛ مثلا زمانی که مشغول صحبت با اعضای خانواده هستید و یا پس از روشن کردن سرخ کن با دوست تان تماس گرفته اید، صدای فن مزاحم مکالمه تان نخواهد شد و می توانید خیلی عادی به زندگی تان ادامه دهید. دریچه ای خروج هوای گرم هم در پشت سرخ کن وجود دارد. همین طور که فن دستگاه هوای داغ را درون محفظه سرخ کردن به گردش در می آورد، بخشی از این هوا هم از قسمت پشتی خارج می شوند تا بوی نامطبوع سرخ شدن با غذا همراه نگردد. سیم برقی که از پشت بدنه خارج می گردد قابل جمع شدن درون بدنه است تا بلندی آن دست و پاگیر نباشد. برای جمع کردن سیم باید به صورت دستی سیم را به درون بدنه هل دهید و از آن ساختار سیم جمع کنی که جاروبرقی ها دارند خبری نیست.

در مدل های مختلف سرخ کن فیلیپس، از 1300 تا 2100 وات توان الکتریکی مصرف می گردد که به شدت زیاد است. استفاده از المنت های سنتی باعث شده تا از نظر مصرف انرژی الکتریکی این محصولات مطلقا مالی نباشند. چنین سطحی از مصرف برق برای دستگاهی که می خواهد سالم باشد خیلی زیاد است و استفاده چندین باره از آن در ماه و چندباره در هر دوره استفاده می تواند به بالا رفتن تصاعدی مبلغ قبض برق تان منجر گردد. بدون اغراق چنین سطحی از مصرف برق در یک دستگاه مدرن امروزی خیلی زیاد است.

کیفیت سرخ کردن

در همین ابتدای کار این حقیقت را برای تان فاش می کنیم: از سرخ کن های کم روغن فیلیپس انتظار نداشته باشید آن خوشمزه گی غذاهای فست فودی را به خانه تان بیاورند. کیفیت سرخ کردن این محصولات اصلا شبیه به کیفیت مرغ سوخاری و سیب زمینی فست فودها نیست؛ بلکه تمام تاکید و تمرکز روی سالم بودن غذایی است که میل می کنید. قرار است شما تنها با یک قاشق مرباخوری روغن، غذای تان را سرخ کنید و از آن جایی که بخش زیادی از طعم غذاهای بیرون مدیون روغن سرشارشان است، طبیعی است که بین طعم ها تفاوت وجود داشته باشد و متاسفانه این تفاوت، خیلی محسوس است. کاری که سری Viva و Avance انجام می دهند فقط اسما سرخ کردن است و در عمل به پختن آن نزدیک است. از این دستگاه ها علاوه بر سرخ کردن می توان برای پختن، بریان کردن و گریل کردن هم استفاده کرد.

منظور از پختن، تهیه کیک و درست کردن لازانیا است. هم Viva و هم Avance در این زمینه خیلی خوب عمل می نمایند و می توان انواع کیک های یزدی و مافین ها را درون محفظه سینی آن ها درست کرد؛ با این تفاوت که دیگر احتیاجی به همان یک قاشق روغن هم نیست و تنها گرمای درون دستگاه کفایت می نماید. خوبی این کار در این است که قالب های فلزی ممنوع در مایکروویوها، این جا قابل استفاده هستند و می توان در آن محصولاتی که به تابه پخت مجهز شده اند چنین کارهایی هم انجام داد.

از سرخ کن های فیلیپس می توان برای درست کردن یک خوراک سوسیس، ناگت و شنیتسل خیلی خوب استفاده کرد. نه تنها این مواد، که تمام غذاهای نیمه آماده و نیمه سرخ شده با طعمی استثنایی از این سرخ کن ها خارج می شوند. این اتفاق در خصوص سیب زمینی نیمه سرخ و سیب زمینی خام به وضوح دیده و حس می گردد: سیب زمینی نیمه آماده، خیلی تُرد و خوشمزه می گردد؛ اما در صورت استفاده از سیب زمینی تازه خلال شده، تعدادی ترد می شوند و تعدادی نیمه ترد و نیمه خیس بیرون می آیند! سرخ کردن مرغ به خوبی انجام می گردد؛ در حالی که لایه بیرونی مرغ سرخ و لایه های درونی مغزپخت می شوند، رطوبت مرغ هم حفظ می گردد. بدِ قضیه این است که در حین سرخ شدن مرغ، حجم بسیار زیادی از دود از دریچه هوای سرخ کن خارج می گردد و سراسر محیط آشپزخانه را فرامی گیرد. به غیر از مرغ می توان در خصوص ماهی هم چنین کاری را تکرار کرد. در کل مرغ، ماهی و باقی مواد گوشتی به خوبی سرخ می شوند. اما کدو و قارچ و بادمجان حالتی آب پز پیدا می نمایند و کاملا از کیفیت می افتند. ورقه های بادمجان و کدو پس از عملیات سرخ شدن کاملا چروکیده می شوند و طراوت و زیبایی ورقه های سرخ شده در روغن ماهی تابه را ندارند. اگر مسئله ای با این قضیه ندارید و تنها به سلامت غذایی که میل می کنید اهمیت می دهید، حتما می توانید با این موضوع کنار بیایید. جالب است که بیشتر کردن روغن هیچ تاثیری در خوش مزه تر شدن غذاها ندارد و نوع برخورد این سرخ کن ها با غذا، هیچ ارتباطی با مقدار روغن ندارد. یعنی حداقلی از روغن کافی است تا کار پیش برود.

تمیز کردن توری سرخ کن کمی سخت است و اگر بلافاصله پس از انتها سرخ شدن آن را درون آب قرار ندهید و نشورید، این کار کمی سخت تر هم می گردد. سبد سرخ کن در مدل پایه می تواند تنها به مقدار یک خانواده چهارنفره غذا آماده کند. آیا به استفاده از سرخ کن برای پذیرایی از یک مهمانی شلوغ فکر می کنید؟ خب این کار خیلی سخت و زمان بر خواهد بود. اگر میانه زمان طبخ هر وعده را 20 دقیقه هم در نظر بگیریم، باید زمان زیادی برای آماده شدن غذا منتظر ماند. اگر هم از آن دست خانم های خانه دار یا شاغلی هستید که در هر بار پخت و پز برای چند وعده آینده هم غذا آماده می کنید، شرایط مشابهی خواهید داشت. این سرخ کن برای زندگی سریع امروزی طراحی نشده است و کاملا آهسته و سر فرصت کارش را انجام می دهد.

بخریم یا نخریم؟

در پی یک جواب صادقانه هستید؟ می خواهید بدانید بالاخره خرید این دستگاه عقلانی هست یا خیر؟ بیایید یک جمع بندی داشته باشیم: سرخ کن فیلیپس یک ابزار ضروری آشپزخانه نیست و بدون آن هم می توان زندگی راحتی داشت. این طور نیست که فکر کنید با خرید این سرخ کن زندگی شیرین تری خواهید داشت. خرید آن تنها به کسانی می توان توصیه کرد که حتما یک سرخ کن کم روغن فیلیپس بخرند که روزشان بدون خوردن یک وعده سرخ کردنی شب نمی گردد و تنها می خواهند کمی در هزینه های مربوط به روغن سرخ کردنی صرفه جویی نمایند.

کاری که این سرخ کن انجام می دهد را حتی بدون داشتن آن هم می توان انجام داد؛ کافی است هنگام استفاده از روغن کمی محتاط تر عمل کنید تا احتیاج نباشد چنین هزینه ای انجام دهید. بیایید این طور در نظر بگیریم که وجود یک سرخ کن سنتی در خانه به علت مصرف زیاد روغن نه لازم است، نه صرفه مالی دارد و نه به سلامتی ما بها می دهد. اگر علت موجهی برای خرید یک سرخ کن سنتی پیدا نمی کنید، سرخ کن کم روغن فیلیپس را هم نمی توانید به عنوان جایگزین قطعی برای آن در نظر داشته باشید. اگر راحتی استفاده و مصرف کم روغن را به عنوان مزیت کنار بگذاریم، بدی های سرخ کن در طرف مقابل آن قدر هستند که بتوانند باعث انصراف از خرید شوند. تازه اگر مصرف برق بالای سرخ کن را هم در نظر بگیریم، تهیه این دستگاه واقعا دیگر هیچ توجیهی پیدا نمی نماید.

به ناچار باز هم به موضوع سلامتی پخت بازمی گردیم و بحث را با آن سرانجام می دهیم. درست است که طعم غذا درون سرخ کن های Viva و Avance قابل رقابت با سرخ کن سنتی نیست، اما حداقل خیال تان راحت است که لذت بردن از طعم غذا به قیمت تهدید کردن سلامتی تان تمام نخواهد شد. متاسفانه این قانون دنیای ما است که برای هر لذتی، یک عامل بازدارنده وجود دارد و نمی توان هم عوامل متضاد را کنار هم جمع کرد. در نهایت تنها کسانی به سمت خرید این سرخ کن گام های مطمئنی برمی دارند که طعم غذا را در اولویت کمتری نسبت به حفظ سلامتی شان قرار می دهند و برای حفظ سلامتی ، یک سرخ کن کم روغن تهیه می نمایند. این افراد باید بدانند سری Viva و Avance فیلیپس در میان پنج سرخ کن کم روغن بازار جای دارند و از برترین های نوع خود هستند.