اعلام خطر هنگام افزایش خون مغز - بانیما

مترجم: زهرا هدایت منش

منبع:راسخون

می توان با استفاده از یک دستگاه هوش مصنوعی که جریان خون را زیر نظر بگیرد و نشانه های استرس را تشخیص دهد، فشار کار مراقبین برج کنترل، ، خلبانان، و دیگر کسانی را که در مشاغل تنش زا کار می کنند را کاهش داد.

این دستگاه که به دست فیلیپ نمانزی، از پژوهشگران مرکز پزشکی دانشگاه میسوری امریکا طراحی شده است، با استفاده از امواج فراصوتی سرعت میانه خون در سرخرگ مغزی میانی را میزان گیری و تغییراتجریان را ثبت می کند.

وقتی سرعت جریان خون به بیش از آستانۀ مشخصی ـ که برای هر کس به طور جداگانه محاسبه می شود ـ افزایش یابد، وظایف تصمیم گیری بلافاصله به شخص دیگری سپرده می شود، یا اینکه دستگاه خود بقیۀ کارها را انجام می دهد. مهندسان کارخانۀ هواپیما سازی مک دانل داگلاس، قصد دارند این دستگاه را در اتاقک های خلبانان در هواپیماهای آینده شان تعبیه کنند. به نظر آنان ممکن است این سیستم کمک کند تا از آن دسته از سوانح هوایی که ناشی از خطای انسان هستند جلوگیری شود.

طرح دستگاه مبتنی بر یکی از روش های فراصوت نگاری است که در آن از اثر دوپلر برای مشخص سرعت خونی که به طرف مغز جریان دارد استفاده می شود. از هنگامی که این روش در اوایل دهۀ 1960 در ایالات متحد و ژاپن ابداع شد، برای بررسی انواع بیماری های رگ ها مورد استفاده قرار گرفته است.

کاونده های دوپلری در دو طرف سر روی شقیقه ها گذاشته می شوند. هر کاونده دارای یک بلور سرامیک بارابرقی (یا پیزوالکتریک) است که وقتی ولتاژی بر آن اعمال شود، امواجی فراصوتی تولید می کند که از استخوان گیجگاهی می گذرند و پس از برخورد با یاخته های متحرک خون بازتابش می یابند. این بلور نقش گیرندة علایم بازتاب شده را هم ایفا می کند.

مطابق اثر دوپلر هنگامی که موجی از یک شی محرک منعکس می شود، بسامد آن تغییر می یابد. بنابراین، دستگاه با تحلیل تغییری که در بسامد علایم بازتاب شده از گویچه های سرخ به خون به وجود می آید، سرعت جریان خون را تخمین میزند.

نمانزی با قرار دادن داوطلبان در معرض کارهای سخت گوناگونی ـ همچون درک زبان، شناسایی رنگ ها، و آزمون های هوشی ـ توانست در نواحی خاصی از مغز تناسبی بین تغییرات جریان خون و فعالیت دهنی بیابد.

دیوید کینگ از واحد رگ شناسی فراصوتی بیمارستان گای در لندن، می گوید بی تردید کار نمانزی بر پایه ای علمی پایدار است، و علاوه بر آنکه ابزاری ساده و ارزان قیمت است، خطری هم ندارد، چون در آن از پرتوهای یون ساز، همچون اشعۀ ایکس استفاده نمی شود. قرار است ناسا از این دستگاه در عرسۀ شاتل های فضایی استفاده کند.