سکونت 15 درصد جمعیت پایتخت در بافت فرسوده ، 50 درصد فرسودگی تهران فقط در یک منطقه
به گزارش بانیما، رئیس کمیته شهرسازی شورای شهر تهران با ارائه گزارشی از شرایط نوسازی بافت فرسوده در تهران، گفت: کوشش شورا در کنار شهرداری تهران، تمرکز بر تامین خدمات محلی در بافت های فرسوده و ناکارآمد است.
به گزارش خبرنگاران به نقل از ایسنا، زهرا نژادبهرام در نطق پیش از دستور خود در ابتدای جلسه امروز شورای شهر تهران، به ارائه گزارشی در مورد نوسازی بافت فرسوده شهر تهران پرداخت و گفت: شهرها را باید به مثابه ارگانیزم های زنده ای دانست که از ترکیب اجزا، قطعات، شریان ها و عناصر کارکردی تشکیل شده اند که در این میان بافت فرسوده یک نوع بیماری شهری قلمداد می گردد که در شرایط زمانی و مکانی مختلف و به دلایل متفاوت به وجود می آید.
وی با بیان اینکه بسط و گسترش این بیماری در مرحله اول به عدم پیشگیری وقوع آن و در مرحله بعد به نقص در تشخیص عوامل به وجود آورنده، انتخاب اشتباه روش درمان و در نهایت عدم اجرای کامل فرآیند درمان مربوط می گردد، توضیح داد: حدود 21 درصد از پارسل های شهر تهران یعنی 210 هزار پارسل با جمعیت ساکن 1.5 میلیون نفر، در زمره بافت های فرسوده مشمول سه شرط ریزدانگی، ناپایداری سازه ای و نفوذناپذیری قرار می گیرد.
نژادبهرام با بیان اینکه با وجود سهم 5.3 درصدی بافت فرسوده از کل مساحت تهران، 15 درصد جمعیت پایتخت را در خود جای داده است، گفت: یعنی تقریبا تراکم این محدوده ها سه برابر سایر مناطق است و نکته حائز اهمیت، تمرکز این بافت ها در محدوده های معین است، به گونه ای که بیش از 50 درصد پارسل های فرسوده شهر تهران صرفا در مناطق 10، 12، 15 و 17 نهاده شده اند.
وی با تاکید بر اینکه این در حالی است که آمارها نشان می دهد پارسل های دارای ناپایداری سازه ای سهم سه برابری نسبت به بافت فرسوده دارند و قریب به 45 درصد از پارسل های شهر تهران با جمعیت ساکن 3 میلیون نفر در این محدوده سکونت دارند، ادامه داد: در برنامه های پنج ساله چهارم و پنجم توسعه کشور، نوسازی سالانه 10 درصدی بافت های فرسوده کشور الزامی شده است اما فرایند نوسازی در پایتخت در بالاترین میزان خود طی سال های گذشته از 5 درصد فراتر نرفت.
نژادبهرام اضافه نمود: بیشترین نرخ نوسازی ها در سال های 90، 91 و 92 بوده است. در این سال ها با توجه به مشوق های تراکمی گسترده برای بافت فرسوده، بسیاری از مالکین املاک واقع در این بافت ها برای نوسازی هجوم آوردند و از طرفی طرح تفصیلی جدید هنوز ضوابط و تکالیفش احصا نشده بود و شهرداری وقت با ضوابط سهل گیرانه، کسر پارکینگ ها و اضافه طبقات را به راحتی می پذیرفت.
وی با بیان اینکه در پی نوسازی تراکمی صرفا در سال های 80 تا 95، 48 هزار واحد کسر پارکینگ فقط در بافت فرسوده شهر تهران ایجاد شده که امروز شهر تهران با تبعات و پیامدهای آن روبرو است بگونه ای که در حال حاضر کلانشهر تهران با اشکالات و تبعات این رویکرد در قبال نوسازی، دست و پنجه نرم می نماید، گفت: تمرکز صرف بر نوسازی کالبدی، عدم توجه به تامین سرانه های خدماتی از جمله فضای سبز، تفریحی، ورزشی، درمانی، آموزشی، تراکم بیش از حد جمعیت در بافت ها و تشدید کمبودهای خدماتی، تبدیل شدن حاشیه معابر به انبار پارک خودروها ناشی از پذیرش کسر پارکینگ به صورت گسترده، کاهش حس تعلق به زندگی در محلات دارای بافت فرسوده بر اساس مطالعات اجرا شده از جمله مسائل و معایب نوسازی بدون توجه به طرح های بالادستی است.
وی با بیان اینکه شورای پنجم از زمان شروع به کار بارویکرد بازآفرینی پایدار به بافت های فرسوده توجه نموده و با تامین کمبودهای خدماتی و اجرای پروژه های بهسازی محیطی در دل بافت فرسوده و با هدف ارتقای ارزش سکونت کوشید تا زمینه ترغیب ساکنین به نوسازی و بهسازی محیطی را فراهم آورد، توضیح داد: به همین دلیل از شروع فعالیت شورای پنجم، فرایند نوسازی بافت فرسوده مجددا به تدریج فرایند افزایشی به خود گرفت.
عضو شورای شهر تهران تاکید نمود: شورای پنجم و شهرداری تهران به منظور جلوگیری از تشدید تراکم در بافت فرسوده، مصوبه شوای عالی شهرسازی و معماری را که در اسفند سال 95 به تصویب رسیده بود و در قالب آن طبقات مازاد تشویقی بافت های ناپایدار و فرسوده حذف شده بود، با رویکرد ارتقاء ارزش سکونت در بافت اجرایی کرد، اما از آنجا که همزمان سیاست های ارائه خدمات و بهسازی محیطی را پی گرفت، از کند شدن فرایند نوسازی جلوگیری کرد. همچنین در راستای تقویت اعمال تسهیلات تشویقی برای تمامی پارسل های دارای شاخص های سه گانه ریزدانگی، ناپایداری و نفوذناپذیری، موضوع تدقیق محدوده بافت های فرسوده در این دوره در دستور کار خود نهاده شد.
وی با بیان اینکه شورای عالی شهرسازی و معماری در سال 1386، 3268 هکتار را به عنوان بافت فرسوده در تهران مصوب کرد، اضافه نمود: این در حالی است که به علت ضعف اطلاعات و مدل سازی تشخیص، بسیاری از بلوک هایی که واجد شرایط قرارگیری در محدوده های بافت فرسوده و بهره مندی از تشویقات و تسهیلات تخصیصی برای این بافت ها بودند، محروم شدند که اخیراً سازمان نوسازی 1000 هکتار از بافت هایی که شامل این شرایط می شوند اما در زمان ابلاغ طرح تفصیلی از قلم افتاده اند را تحت عنوان بافت فرسوده تدقیق شده در مقیاس بلوک شناسایی نموده که احتمالاً طی هفته های آینده در دستور کار کمیسیون ماده 5 شهر تهران قرار خواهد گرفت.
نژادبهرام ادامه داد: در بحث ناپایداری سازه ای که مهم ترین شاخص شناسایی بافت های فرسوده از جهت تامین ایمنی در زمان بروز بحران های طبیعی همچون زلزله به شمار می رود، در کمال تاسف باید بگویم که تهران قریب به 15000 هکتار بافت ناپایدار شهری دارد که یقینا از جهت سازه ای و کالبدی ناپایدار هستند و این بافت ها همان بافت هایی هستند که در صورت وقوع زلزله، خسارت های جدی خواهند دید که کمیته شهرسازی شورای شهر طی دو سال گذشته پیگیر پیش بینی مشوق های اقتصادی و عوارضی از طرف مدیریت شهری به منظور ترغیب مالکین این قبیل بافت ها به نوسازی بوده است. اما متاسفانه به دلیل عدم همراهی شهرداری تهران و بروز مسائل و مسائل اقتصادی جدی در امر مدیریت شهر، این امر تا به امروز در مورد این بافت ها تحقق نیافته است.
وی با بیان اینکه همچنین در سال 95 شورای عالی شهرسازی و معماری با اصلاح بند 15 طرح تفصیلی شهر تهران، کلیه مشوق های بافت های ناپایدار را حذف کرد و اکنون این قبیل بافت ها با بافت های نوساز واقع در محدوده های غیر فرسوده، هیچ گونه تفاوت و تمایزی از نظر مشوق ها ندارند، گفت: از سوی دیگر پاسخ به این پرسش که آیا همه بافت های نوسازی شده شهر تهران، اکنون از کیفیت سازه ای مطلوب برخوردارند؟ محل دغدغه جدی شورای شهر تهران بود که در سال 94 مطالعاتی توسط مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در مورد کیفیت ساخت وسازهای جدید در بافت های فرسوده شهر تهران اجرا شده که نتایج جالبی دارد. بر اساس این مطالعات که 100 پروژه نوساز در بافت فرسوده را آنالیز نموده است، 45 درصد پروژه ها فاقد استانداردهای قانونی و مرتبط با کیفیت ساخت وساز بوده اند که این امر هشدار بزرگی در اداره پایتخت محسوب می گردد.
نژادبهرام با بیان اینکه بر مبنای همین مطالعات و مطالعات مشابه و با پیگیری های اجرا شده در فروردین سال 97، تفاهم نامه ای بین شهرداری تهران، نظام مهندسی، سازمان استاندارد استان تهران و انجمن های صنفی فراوری مصالح شهر تهران منعقد شد، ادامه داد: پایش و رصد کیفیت پارسل های نوسازی شده طی سال گذشته در منطقه 8 کلانشهر تهران نشان می دهد تفاهم نامه مذکور منجر به بهبود قابل توجه ساخت وساز شده و استانداردهای سختگیرانه برای کیفیت مصالح مورد توافق، اعمال می گردد.
وی تهیه برنامه توسعه محله ای برای 178 محله شهر تهران که در بافت فرسوده واقع شده اند را از دیگر اقدامات ارزشمند مدیریت شهری طی دو سال گذشته برشمرد و اظهار کرد: در بودجه مصوب امسال قریب به 2000 میلیارد تومان به منظور اجرای پروژه های خرد مقیاس محله ای پیش بینی شده است که با بروز مسائل و مسائل اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا، نگرانی های جدی در مورد تحقق کامل این بودجه وجود دارد. اما با توجه به فقر شدید خدماتی و نزول کیفیت زندگی در بافت های فرسوده، انتظار می رود حداقل 70 درصد اعتبار پیش بینی شده به محلات کم برخوردار و فرسوده تخصیص داده گردد تا شاهد ارتقای ارزش سکونت در راستای تسریع در نوسازی و بهسازی این محدوده ها باشیم.
نژادبهرام اضافه نمود: البته علی رغم گذشت 4 ماه از امسال، کماکان شهرداری تهران در مرحله شناسایی و تدقیق پروژه های این موضوع است که محل گلایه و انتقاد جدی است و انتظار می رود فاز نخست اجرای پروژه های کوچک مقیاس هر چه سریع تر در سطح محلات پایتخت با اولویت محلات کم برخوردار و فرسوده شروع گردد.
وی با بیان اینکه یکی از مسایل جدی مترتب بر بافت های فرسوده کلانشهر تهران مساله کمبود پارکینگ است که به نزاع و درگیری روزانه ساکنین مبدل شده است، اضافه نمود: متاسفانه علیرغم تصویب بودجه ای قریب به 250 میلیارد تومان طی سال های 97، 98 و 99 برای موضوع احداث پارکینگ های عمومی در بافت فرسوده، اما به دلیل عدم پیش بینی مناسب از هزینه ها و منابع شهرداری تهران در بودجه سنوات اخیر که منجر به پیش خور بخش عمده ای از منابع در حوزه هزینه های جاری و نگهداشت شهر می گردد، عملاً تخصیص این منابع با محدودیت جدی روبرو بوده و در نتیجه تکمیل این پارکینگ های عمومی از برنامه زمانی مشخص شده، عقب افتاده است و سطح پیشرفت سه پروژه مهم کم بوده است که کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران در کوشش است با مشخص متولی معین، پیش بینی حساب جداگانه و ارایه تسهیلات تشویقی برای حضور سرمایه گذاران، فرایند احداث پارکینگ در سطح محلات بافت فرسوده را تسریع ببخشد.
نژاد بهرام اضافه نمود: با عنایت به فشردگی و تراکم بالای جمعیتی در بافت های فرسوده و ناکارآمد و نظر به کمبود 136 هکتار فضای سبز در 94 محله فرسوده شهر تهران، در سال گذشته جمعا حدود 64 میلیارد تومان به منظور تملک اراضی جهت تبدیل به فضای سبز تخصیص داده شده که از محل این اعتبار در سال گذشته 6 بوستان در مناطق 7، 8 و 17 تملک و به بهره برداری رسید که جای تقدیر و تشکر دارد.
عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران در انتها با بیان اینکه کوشش این شورا در کنار شهرداری تهران، تمرکز بر تامین خدمات محلی در بافت های فرسوده و ناکارآمد است، گفت: ارتقاء ارزش سکونت در بافت فرسوده رویکرد بنیادین مدیریت شهری فعلی است و این رویکرد تا تحقق این امر در کلیه محلات با هدف بازآفرینی شهری توسط کمیته شهرسازی و کمیسیون شهرسازی و معماری شورا دنبال خواهد شد.
منبع: همشهری آنلاینچین: چین از اون کشورهایی هست که حتما یکبار هم شده باید در زندگیتون به اونجا سفر کنید