30 فیلم فانتزی برتر تاریخ سینما؛ از ارباب حلقه ها تا کلاسیک های جیبلی - بانیما

در این مطلب به سراغ کارگردانان مهمی خواهیم رفت که در ساخت فیلم های فانتزی تبحر عجیبی دارند. فیلم سازانی که شاید تعدادی از آن ها در مجموع تنها یک اثر فانتزی ساخته باشند اما ثابت نموده اند که اگر در زمان و مکان مناسبی قرار گیرند و بخواهند در چنین ژانر مهمی فیلم بسازند، روحشان را به گونه ای استادانه به پرواز درمی آورند. از ژان کوکتو تا گی رمو دل تورو و از تیم برتون تا هایائو میازاکی و افراد دیگر، این ها فیلم سازانی هستند که از لحاظ روانی قدرت مبحث فرار را به خوبی درک می نمایند. گاهی اوقات باید از بُعد جسمانی اتان خارج شوید و به جهان خیال و رویا سفر کنید. هنری که منجر به فرار ما از واقعیت شود، در نهایت خود حقیقی امان را به ما بازمی گرداند؛ حالا می خواهد به وسیله فیلم فانتزی و ترسناک صورت گیرد یا یک قطعه موسیقی از باخ، اثری از موریس اشر و حتی یک بازی ویدیویی درجه یک.

این 30 فیلم فانتزی شاید تمام آثار این ژانر مهم سینمایی را در بر نگیرند اما با توجه به فضاسازی خاص و جهان بی بدیلی که خلق می نمایند، می توانند احتیاجهای یک سینه فیل سینمادوست را تا حد زیادی رفع نمایند. در این لیست هیچ رتبه بندی خاصی بر اساس امتیاز و یا خوب و بد بودن فیلم وجود ندارد، بلکه معیارها اغلب به صورت آزادانه و با توجه به ویژگی های منحصربه فرد و جهان ماندگار فیلم های فانتزی انتخاب شده اند. پس چمدان هایتان را ببندید و خودتان را برای یک سفر رویایی و به یادماندنی آماده کنید.

30. جومانجی (Jumanji)

• کارگردان: جو جانستون
• بازیگران: رابین ویلیامز، بانی هانت، کریستن دانست، بردلی پیرز، جاناتان هاید، بی بی نیوورتس و…
• محصول: 1995
• امتیاز راتن تومیتوز: 55 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7 از 10

اثر فانتزی و سرگرم نماینده جو جانستون، بر اساس داستان جومانجی از کریس فن السبورگ ساخته شده است. معجونی از رویاهای بچگانه و اتفاقات شگفت انگیز در بستر یک داستان انسانی که حتی می توان دیدن اش را در این دوران به خصوص توصیه کرد. آلن پریش جوان ساده و درون گرایی است که مدام به وسیله هم کلاسی هایش مورد تمسخر و آزار و اذیت قرار می گیرد؛ اتفاقی که در نهایت منجر به یافتن یک بازی رومیزی اسرارآمیز به نام جومانجی می شود.

او بازی جومانجی را با سارا که تنها دوست واقعی اش است آغاز می نماید. اما این دو پس از مدتی متوجه اتفاق عجیبی می شوند. اتفاقی که مملو از خطرات و تهدیدهای واقعی است و آن ها را مجبور به رویارویی با حقیقتی وحشتناک می نماید؛ و آن هم چیزی نیست به جز گیر افتادن در جهان بازی جومانجی. سارا در نهایت از محیط بازی می گریزد اما آلن تا سه دهه بعد، همچنان در این جهان مانده است. اتفاقی که سارا را به شدت ناراحت نموده و ماجراهای نوی را رقم می زند.

جومانجی در زمان خود سروصدای زیادی به پا کرد و باعث خلق جهانی خاصی شد که تا امروز هم قابل دیدن است. یک فیلم فانتزی سرگرم نماینده با شخصیت های باورپذیر و ماندگاری که برای زنده ماندن و نجات جانشان در جهانی وحشی و خطرناک بازی، باید رجحانن باشند و از هوششان استفاده نمایند. این فیلم باعث شد تا سال ها بعد، هرکسی که در بازی های این چنینی آغاز به تاس ریختن می کرد، ناخودآگاه جهان جومانجی و سرنوشت آلن پریش را به یاد بیاورد!

29. داستان یک روح (A Ghost Story)

• کارگردان: دیوید لاوری
• بازیگران: کیسی افلک، رونی مارا، کنیشا تامسون و…
• محصول: 2017
• امتیاز راتن تومیتوز: 91 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.9 از 10

فیلم داستان یک روح شاید از جهاتی یک درام نیمه ترسناک به نظر برسد اما در لایه های زیرین خود، از ویژگی های ماورایی و فانتزی برخوردار است. کیسی افلک در نقش یک نوازنده گروه موسیقی و رونی مارا به اسم همسر بی قرار او بازی می نماید. هنگامی که افلک بر اثر یک سانحه رانندگی می میرد، روح او به خانه اش بازمی شود و با ملحفه ای سفید به شکل شبح، نظاره گر زندگی همسرش می شود.

او از چشم افراد زنده پنهان است، حالتی نامرئی دارد و در سردرگمی به سر می برد. حرکت و پرسه زدن در خانه ای که قبلا با بُعد جسمانی اش در آن زندگی می نموده است، قطعا برای بیننده مجذوب کنندهیت خاصی دارد. اثر تحسین شده لاوری از این جهت به اسم یک فیلم فانتزی شناخته می شود که با معیارهای جهان حقیقی ارتباطی ندارد و همه چیز را از عالم خیال و رویا واکاوی می نماید؛ حتی اگر این خیال پردازی درباره پدیده تلخ و مهمی مانند مرگ باشد. اگر روح سرگردانتان به عالم زنده ها بازشود و در خانه خودتان شاهد خاطرات قدیمی و سوگواری همسرتان باشید، واکنشتان چه خواهد بود؟ شاید ترجیح دهید در زیر پارچه سفید باقی بمانید و با چرخیدن گرامافون، روحتان را شاد نگه دارید!

در فیلم داستان یک روح زمان معنی خاصی ندارد. روزها، ماه ها و سال ها از پس یک دیگر می گذرند و همه چی حالتی ماورایی پیدا می نماید. پس از مدتی دیگر متوجه نمی شوید که آیا روح شخصیت اصلی در خانه گرفتار شده یا خانه به بخشی از وجود او تبدیل شده است. بعد از دیدنی این فیلم، احتمالا به درک نوی از زندگی پس از مرگ خواهید رسید.

28. کورالاین (Coraline)

• کارگردان: هنری سیلیک
• صداپیشگان: داکوتا فنینگ، تری هچر، جنیفر ساندرز، ایان مک شین، جان هاگمن و…
• محصول: 2009
• امتیاز راتن تومیتوز: 90 از 100
• امتیاز IMDb: به فیلم: 7.7 از 10

انیمیشن فانتزی و ماجراجویانه هنری سیلیک که به سبک استاپ موشن ساخته شده است، داستان نیل گیمن را به چشم نوازترین شکل ممکن اقتباس می نماید. داستان این انیمیشن مجذوب کننده به زندگی کورالاین جونز (با صدای داکوتا فنینگ) اختصاص دارد. دختری جوان که پس از کنجکاوی های فراوان، در خانه نوشان پرتالی عجیب را پیدا می نماید که به واقعیت معکوس متصل است و جهان عجیبی را دربر می گیرد. روایتی مشابه با داستان کلاسیک آلیس در سرزمین عجایب که به وسیله سیلیک و تیم سازنده اش برای کورالاین بازآفرینی شده است. حین دیدنی این انیمیشن فانتزی، دلتان می خواهد در گوشه گوشه جهان چشم نواز و دوست داشتنی اش حضور داشته باشید و به سفر خیال انگیز سیلیک بپیوندید.

خلاقیت هنری سیلیک و تیم توسعه دهنده کورالاین در خلق جلوه های بصری بی نقص، تغییرات در رنگ بندی و طراحی دو جهان متضاد، باعث می شود که این انیمیشن متکی به زمان نباشد و حس و حال یک اثر بی نهایت و تمام نشدنی را در بیننده ایجاد کند. اگر به داستان های فانتزی نیل گیمن علاقه دارید و می خواهید روحتان را با یک انیمیشن مجذوب کننده به پرواز درآورید، کورالاین را از دست ندهید.

27. اکس کالیبور (Excalibur )

• کارگردان: جان بورمن
• بازیگران: نایجل تری، هلن میرن، نیکلاس کلی، نیکول ویلیامسون، شرلی لانگی، لیام نیسون و…
• محصول: 1981
• امتیاز راتن تومیتوز: 80 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7 .4 از 10

جان بورمن بزرگ بیشتر با ساخت آثاری مانند شلیک به هدف، بازماندگان و امید و افتخار شناخته می شود. اما فیلم فانتزی و حماسی اکس کالیبور هم در میان ساخته های برتر این کارگردان انگلیسی نهاده شده است. دوران حرفه ای بورمن مملو از فیلم های متفاوت و تغییر ژانر است. از نئونوآرهای کلاسیک و آثار فانتزی گرفته تا کمدی-درام های ملایم و فیلم های ترسناک، بورمن در طول دوران فیلم سازی 49 ساله اش (تا این لحظه) همه جور فیلمی ساخته است. این موضوع زمانی جالب تر می شود که بدانید او در دهه 70 میلادی، پیشنهاد ساخت ارباب حلقه ها را رد نموده است!

اگرچه فیلم فانتزی اکس کالیبور به گستردگی و عظمت آثار بعدی پیتر جکسون نمی رسد اما الگویی حائز اهمیت را برای بازآفرینی افسانه های حماسی خلق می نماید. از جمله عناصر برجسته این اثر می توان به بازیگران شگفت انگیزش اشاره نمود. نایجل تری در نقش شاه آرتور مقابل دوربین رفته است و سایر هنرپیشگان هم به خوبی ایفای نقش نموده اند. سکانس های آخر اکس کالیبور جزء صریح ترین صحنه های یک فیلم استودیویی در آن موقع بود. عاملی که در کنار اعتبار کمپانی برادران وارنر، داستان گیرا و جهان فانتزی و عجیب فیلم، باعث پیروزیت این اثر شده است.

26. داستان بی انتها (The NeverEnding Story)

• کارگردان: ولفگانگ پترسن
• بازیگران: نوآ هاتاوی، برت آلیور، تامی استروناخ، موزز گان، توماس هیل، آلن اوپنهایمر، دیپ روی و…
• محصول: 1984
• امتیاز راتن تومیتوز: 80 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.4 از 10

شاید با آنالیز تاریخچه سینمای آلمان و وحشت جاری در آثار اکسپرسیونیستی فیلم سازانی مانند فریتز لانگ، تصور ساخت فیلم فانتزی در این کشور کمی دور از انتظار به نظر برسد. اما داستان بی انتها در لیست محبوب ترین آثار فانتزی کشور آلمان از صندلی ویژه ای برخوردار است. ولفگانگ پترسن را با ساخت فیلم هایی مانند کشتی، نیروی هوایی یکم و در خط آتش می شناسیم. اما او در اوایل دهه 80 میلادی، کمی از عناوین جنگی و اکشن فاصله گرفت و تمایل اش به ساخت آثار فانتزی و تخیلی بیشتر شد.

داستان این فیلم فانتزی به جهان خیال انگیز کتاب ها و بچه ها کنجاو می پردازد. پسر بچه ای به نام باستین بوکس، به سراغ کتاب های ممنوعه می رود و با ورود به جهانیی شگفت انگیز که با خیر و شر درهم آمیخته است، به قهرمان فیلم تبدیل می شود. داستان بی انتها به اسم یک اثر بزرگسالانه شناخته شده که روایتگر داستانی بچگانه است اما در بطن خود، مفاهیم و استعاره هایی دارد که تنها مختص به بچه ها نیست.

ساخته مشهور ولفگانگ پترسن شاید در حد و میزان های آثار مشابه اش نباشد و اگر در پی بچه ها اژدهاسواری هستید که با پرچم سفیدشان بر آسمان ظلم و شر حکمرانی می نمایند، قطعا می توانید نمونه های بهتری پیدا کنید. اما این فیلم با توجه به شخصیت های دوست داشتنی و فضاسازی منحصربه فردش، تجربه ای به یادماندنی را از یک سفر خیالی و پر فراز و نشیب برایتان رقم خواهد زد.

25. سرود کریسمس (A Christmas Carol)

• کارگردان: برایان دزموند هرست
• بازیگران: الستر سیم، جک وارنر، کتلین هریسون، مروین جانز، رونا اندرسون و…
• محصول: 1951
• امتیاز راتن تومیتوز: 85 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10

اقتباس برایان دزموند هرست از داستان کلاسیک چارلز دیکنز به نام سرود کریسمس با بازی درخشان الستر سیم، بدون شک رجحانن اقتباس سینمایی از این کتاب است. این فیلم کلاسیک سیاه و سفید در انگلستان با نام Scrooge شناخته می شود. علت رجحان این نسخه نسبت سایر اقتباس ها، عمق شخصیت ابنزر اسکروج نگون بخت با بازی دیدنی الستر سیم است. نوع شخصیت پردازی، لحن تأثیرگذار و چهره او، طیف وسیعی از مفهوم تراژیکمدی فیلم را به تصویر می کشد و با اتمسفری سیاه و سفید و فضای نوآرگونه، به یک فیلم فانتزی ماندگار تبدیل می شود.

برایان دزموند هرست در فیلم سرود زمستانی از عناصری مانند رئالیسم اجتماعی و اکسپرسیونیسم آلمانی استفاده نموده است تا به سیم اجازه دهد که وحشت و کمدی را، به گونه ای شگفت انگیز و به دور از اغراق و زیاده روی به تصویر بکشد. فیلم نامه نوئل لنگلی هم در ماندگاری این فیلم بی تأثیر نیست. لنگلی خوانش نوی از اسکروج را نسبت به داستان دیکنز ارائه داد و با خلق شخصیت های دیگری مثل جیکوب مارلی، داستان مجذوب کنندهی را به رشته تحریر درآورد.

در حال حاضر هفتاد سال از عمر فیلم سرود کریسمس می گذرد. اما کماکان می توانید آن را دیدن کنید و از دیدن اش لذت ببرید. فیلمی مهم و جریان ساز که با وجوه فانتزی و کمدی چندلایه و ترسناک اش، به اسم یکی از رجحانن آثار کلاسیک در این ژانر شناخته می شود.

24. رز ارغوانی قاهره (The Purple Rose of Cairo)

• کارگردان: وودی آلن
• بازیگران: میا فارو، جف دانیلز، دنی آیلو، گلن هدلی، زوئی کالدول و…
• محصول: 1985
• امتیاز راتن تومیتوز: 92 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.7 از 10

وودی آلن در کتاب خاطراتش با اسم درباره هیچ می نویسد: وقتی از من می پرسند که کدام یک از شخصیت های فیلم هایم بیشتر از همه به خودم شبیه است، بدون شک باید به سیسیلیا در رز ارغوانی قاهره اشاره کنم. در واقع میا فارو در این درام فانتزی، نقش یک پیشخدمت حواس پرت و سرخورده را بازی می نماید که در پی فرار از واقعیت است؛ چیزی که آلن آن را بسیار نزدیک به شخصیت خود می بیند.

سیسیلیا آن قدر عاشق یکی از شخصیت های فیلم های کمپانی RKO Radio Pictures با بازی جف دانیلز می شود که مرز میان واقعیت و خیال را فراموش می نماید. حین دیدنی فیلم در سینما، دانیلز از پرده نمایش بیرون می آید و به زندگی سیسیلیا می پیوندد. این موضوع باعث اعتراض بازیگران فیلم و کمپانی تهیه نماینده می شود و زمینه ایجاد یک مثلث عشقی سورئال و فانتزی را میان سیسیلیا، شخصیت مرد فیلم و همتای واقعی اش که دانیلز آن را بازی نموده فراهم می نماید.

رز ارغوانی قاهره نامزدی رجحانن فیلم نامه اورجینال را برای وودی آلن به همراه داشت. یک فیلم فانتزی و غم انگیز که با خیالی عاشقانه شکل می گیرد، با تراژدی انتها می پذیرد و در نهایت به جهان واقعیت بازمی شود. قصیده ای دل انگیز، جادویی و ماندگار از وودی آلن که قدرت مدیوم سینما را برای رهایی موقت ما از زندگی واقعی نشان می دهد.

23. مری پاپینز (Mary Poppins)

• کارگردان: رابرت استیونسون
• بازیگران: جولی اندروز، دیک ون دایک، دیوید تاملینسون، گلینیس جونز، اد وین و…
• محصول: 1964
• امتیاز راتن تومیتوز: 98 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.8 از 10

چه بچه ها با رویاهای لایتناهی اشان و چه افراد بالغی که دیگر حوصله ای برای رویاپردازی ندارند، می توانند از ماجراهای مری پاپینز لذت ببرند. اگر کودکی اتان در خانه های شومینه دار و دارای دودکش سپری شده باشد، به احتمال زیاد می توانید بخشی از خیال بافی های آن دوران را با این ابزارهای ماندگار به خاطر بیاورید. داستان این فیلم هم از دل گرمای شومینه و دودهای جادویی دودکش ها روایت می شود. فیلم فانتزی رابرت استیونسون در سال 1964، با موضوع رویاهای کودکی ساخته شد و امید به این موضوع که جادو به میزان کافی قدرتمند است تا تغییرات شگفت انگیزی ایجاد کند را در دل مخاطبان اش زنده کرد.

این فیلم بر اساس مجموعه داستان های مری پاپینز از پی. ال. تراورز ساخته شده است. مری پاپینز یک جادوگر و پرستار بچه است که در پی اتفاقی ناگهانی، به خانه آقای بنکس می رود تا از فرزندان او مراقبت و پستاری کند. اما قرار نیست با یک درام کسل نماینده طرف باشید زیرا خانم پاپینز تمام معادلات حقیقی را به هم می زند و جهانی خیالی و دوست داشتنی را برایتان خلق می نماید؛ جهانی که در آن همه چیز بوی دوران شیرین کودکی را می دهد.

ممکن است طرفداران قدیمی و نسل هایی که با مری پاپینز بزرگ شده اند، این فیلم فانتزی و موزیکال را بیشتر با قطعات موسیقی خاطره انگیز و بازی درخشان جولی اندروز به خاطر بیاورند. اما ساخته رابرت استیونسون تنها در این موارد خلاصه نشده و از ویژگی های احساسی و ابعاد تراژیک هم برخوردار است. مری پاپینز در کنار تمام سکانس های چشم نواز و ویژگی های خیال انگیزش، مفاهیم مهمی را مطرح می نماید. این فیلم راجع به انسان های خوب و خوش قلبی است که کوشش می نمایند تا جهان را کمی به جای بهتری تبدیل نمایند. از حفظ و نگهداری از خانواده گرفته تا ایجاد لحظات شاد و انسانی، مری پاپینز به رجحانن شکل ممکن این مفاهیم را بیان می نماید.

22. عروس شاهزاده (The Princess Bride)

• کارگردان: راب رینر
• بازیگران: کری الویس، رابین رایت، مندی پتینکین، کریس ساراندون، کارول کین و…
• محصول: 1987
• امتیاز راتن تومیتوز: 97 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10

این فیلم فانتزی و مهم تاریخ سینما، بر اساس داستان عروس شاهزاده از ویلیام گولدمن ساخته شده است. ماجرای فیلم بر پایه کتابی که شخصیت پدربزرگ (با بازی پیتر فالک) برای نوه بیمارش (با بازی فرد سویج) می خواند پیش می رود. داستانی افسانه ای از زندگی شاهزاده و پادشاه که مضمونی عاشقانه دارد. در فیلم عروس شاهزاده با مجموعه ای از لحظات خیال انگیز روبرو می شوید که در جهان حقیقی و مدرن امروز جایی ندارند. تجربه های شگفت انگیزی را به دست می آورید که در دام محدودیت های ژانری نمی افتند. و در نهایت یک فیلم فانتزی را از راب رینر دیدن خواهید کرد که از تعادل خوبی میان واقعیت و خیال برخوردار است.

این فیلم در زمان اکران خود یعنی در سال 1987، از لحاظ اقتصادی تبدیل به یک اثر مبه وسیله شد و نظرات متفاوتی را به همراه داشت. اما رفته رفته طرفداران بیشتری پیدا کرد و با توجه به داستان مجذوب کننده و نقل قول های ماندگارش، به یکی از رجحانن فیلم های عاشقانه و فانتزی تاریخ سینما تبدیل شد. یک عاشقانه رویایی و خیال انگیز با ویژگی هایی منحصربه فرد که هنوز هم از مجذوب کنندهیت های خاصی برخوردار است. دزدان دریایی و هیولاها، شاهزادگان شیطانی، موجوداتی عجیب الخلقه، گودالی از ناامیدی و امید دوباره و بازی دیدنی کارول کین، جزو ویژگی های این فیلم تمام عیار و ماندگار هستند.

21. شهر بچه ها گمشده (The City of Lost Children)

• کارگردانان: ژان -پیر ژونه و مارک کارو
• بازیگران: ران پرلمن، دنیل امیلفورک، دومینیک پینان، ژان -کلود دریفوس، ژان-لویی ترینتینیان و…
• محصول: 1995
• امتیاز راتن تومیتوز: 79 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10

چهار سال پس از ساخت فیلم آخرالزمانی و مجذوب کننده اغذیه فروشی ژان-پیر ژونه و مارک کارو تصمیم به فراوری یک فیلم فانتزی دیگر به نام شهر بچه ها گمشده گرفتند. این فیلم از لحاظ بصری یادآور آثاری مانند برزیل و دزدان زمان است و با طیف گسترده ای از سکانس های چشم نواز، داستان فانتزی مجذوب کننده، جلوه های ویژه مبتکرانه، طراحی لباس درخشان به وسیله ژان پل گوتیه و شخصیت های ماندگارش، در صندلی یک اثر فراموش نشدنی قرار می گیرد.

در جهانی که ربودن رویاهای بچه ها به وسیله یک دانشمند دیوانه باعث جلوگیری از کهولت سن او می شود، باید تمام مشخصه های واقعیت را در کوله باری کوچک جای داد و در آسمان بی کران تخیل، با فراغ بال پرواز کرد. داستان این فیلم فانتزی از افسانه های کهن ریشه می گیرد و در عین خلاقیت در روایت چنین قصه ای که گاهی اوقات خیال انگیز و رها است و در مواقعی تاریک و ترسناک، به سنت ها و کهن الگوها هم پایبند می ماند. داستانی که در عین بچگانه بودن، بزرگسالان را مخاطب قرار می دهد.

ژان-پیر ژونه استاد خلق فضاهای غریب و خاص است. او با وسواس عجیبی نماهای مدنظرش را انتخاب می نماید و بدون شک قاب های آثار ژونه را نمی توان در دیگر فیلم ها پیدا کرد. حالا تمام این مهارت های تکنیکال و منحصربه فرد او را با قصه های فانتزی و سورئالش ترکیب کنید تا هر زمان که به سراغ یکی از ساخته هایش می روید، واقعیت کسل نماینده جهان را دور بریزید و به پکیجی از خیال، با رگه هایی از جسم انسانی تبدیل شوید.

20. دزد بغداد (The Thief of Bagdad)

• کارگردانان: مایکل پاول، لودویگ برگر و تیم ولان
• بازیگران: کنراد فایت، سابو دستگیر، جون دوپرز، جان جاستین، مایلز مالسون و…
• محصول: 1940
• امتیاز راتن تومیتوز: 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10

با اینکه فیلم فانتزی و تاریخی دزد بغداد کمتر از آثار کلاسیک و مهمی مانند کینگ کونگ و جاوگر شهر اُز شناخته شده است، اما پروژه بزرگ الکساندر کوردا که با سیستم تکنی کالر ساخته شده بود، به اسم یکی از پایه های اصلی فیلم های فانتزی مدرن شناخته می شود. دزد بغداد در واقع بازسازی فیلمی به همین نام از رائول والش در سال 1924 به حساب می آمد که بر اساس داستانی از هزار و یک شب ساخته شده بود. اثری مهم و جریان ساز که پیش از به وجود آمدن جلوه های ویژه سینمایی، وجوه بصری فوق العاده ای را به تصویر کشید.

خیلی از آثار کلاسیک سینمایی و بی مووی های دهه 50 میلادی و حتی بعد از آن، تا سال ها زیر سایه این فیلم فانتزی و حماسی قرار داشتند. از شخصیت های ماندگاری مثل ابو و جعفر تا طراحی فراوری فوق العاده ویلیام کمرون مینزیز بااستعداد که در این اثر سنگ تمام گذاشت، همگی باعث شده اند تا دزد بغداد به اسم یک فیلم فانتزی و تاریخی جریان ساز شناخته شود.

19. اورفه (Orphée)

• کارگردان: ژان کوکتو
• بازیگران: ژان ماره، فرانسوا پریه، ماری دیا، ژولیت گرکو، ادوارد درمیت و…
• محصول: 1950
• امتیاز راتن تومیتوز: 97 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10

ما همواره تصور می کنیم که تخیل و مبحث خیال پردازی از واقعیت روزمره حذف شده است و هویتی کاملا مستقل دارد. این موضوع راجع به ژان کوکتو در سال 1946 با فیلم فانتزی دیو و دلبر صدق می نماید. تحسین فراوان و پیروزیت این اثر باعث شد تا هنرمند همه فن حریف و کاربلد فرانسوی در سال 1950 با اورفه که با نام اورفئوس هم شناخته می شود، به جهانی فیلم سازی و کارگردانی بازشود. اما کوکتو این بار به جای تمرکز صرف بر روی محیط اسطوره ای یونان و یا استفاده از درون مایه های نیمه فانتزی و معمولی، پاریسِ بعد از جنگ را انتخاب کرد و به فضای فیلم های مستقل و هنری نزدیک شد.

داستان فیلم فانتزی و تاریک کوکتو، روایتگر زندگی یک شاعر در پاریس است که با مرگ روبه رو می شود و به جهان زیرین سفر می نماید. این اثر را می توان به اسم رجحانن فیلم در سه گانه اورفئوس در نظر گرفت. فیلمی که علاوه بر فرم روایی منحصربه فرد و درون مایه های عمیق و انسانی اش، به شدت بر روی هنر متمرکز است و نگاه هنرمندانه کوکتو را به تصویر می کشد.

تأثیر فیلم های آمریکایی و اتفاقات خشونت بار فرانسه در آن دوران نشان می دهد که کوکتو ممکن است از آثار دیگری هم الهام گرفته باشد. از فیلم های ترسناک وال لوتون مانند آدم های گربه ای و با یک زامبی راه رفتم تا فیلم بانویی از شانگهای از اورسن ولز. کوکتو در کارهای بعدی اش از آثار تجربی کنت انگر و فیلم های غیرفانتزی دیگری مانند سال گذشته در مارین باد هم تأثیر گرفت.

18. کوه مقدس (The Holy Mountain)

• کارگردان: آلخاندرو خودوروفسکی
• بازیگران: آلخاندرو خودوروفسکی، اوراثیو سالیناس، زامیرا ساندرز، خوان فررا، نیکی نیکولز و…
• محصول: 1973
• امتیاز راتن تومیتوز: 83 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.9 از 10

دیدنی فیلم فانتزی و سورئال خودوروفسکی دو حالت دارد، یا به شدت از آن لذت می برید و یا به بدترین تجربه عمرتان تبدیل می شود. دیدگاه کنایه آمیز خودوروفسکی نسبت به یک دزد (که شباهت زیادی به مسیح دارد) و همدستانش (پیروان)، اثری آوانگارد و فرمیک را به وجود آورده است که در زمینه داستانی هم با کوهی از نمادها، کنایه های تند و تیز و صحنه های اروتیک همراه شده است؛ یک فانتزی تاریک و بحث برانگیز که بر روی تیغی دولبه حرکت می نماید.

خودوروفسکی با فانتزی و خیال پردازی بیگانه نیست. اما بدبینی ها و دیدگاه تاریک اش نسبت به بسیاری از موضوعات جهان، باعث شده تا حتی اثر نیمه عاشقانه و ترسناکی مثل خون مقدس هم از چنین ویژگی هایی برخوردار باشد. این فیلم ساز صاحب سبک شیلیایی که یک سال از کلینت ایستوود 91 ساله بزرگ تر است، برای ساخت فیلم فانتزی شیوه و روش منحصربه فردی دارد. او نه مانند یان شوانکمایر به جهان می نگرد و نه قصه های جن و پریان اش را از زبان مادربزرگ های آثار تیم برتون روایت می نماید. خون، خشونت و حقایق عریان موجود در جهان، ابزار کار او برای ساخت فیلم های فانتزی هستند.

تصاویر وحشتناک آیینی و کشتارهای فراوان کوه مقدس باعث رسوایی جشنواره کن در سال 1973 شد. فیلم فانتزی خودوروفسکی بسیار آزاردهنده، خشونت آمیز، زیبا و فراموش نشدنی است. قاب های توهم زا و رویاگونِ رافائل کورکیدی (فیلم بردار اثر) مخاطب را در یک قدمی تجربه ای مشابه با مصرف ال اس دی قرار می دهند؛ تجربه ای که بدون احتیاج به رهاسازی اسید، به وسیله وجوه بصری به دست خواهد آمد!

17. کوایدان (Kwaidan)

• کارگردان: ماساکی کوبایاشی
• بازیگران: رنتارو میکونی، میچیو آراتاما، کیکو کیشی، میساکو واتانابه، تاتسویا ناکادای و…
• محصول: 1964
• امتیاز راتن تومیتوز: 90 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10

کوبایاشی با نبوغ فوق العاده و جهان بینی شرقی و منحصربه فردش، چهار داستان عجیب را درباره ارواح خلق کرد که در زمان خودشان بسیار جریان ساز بودند. فیلم کوایدان با الهام از مجموعه فولکلورهای ژاپنی به قلم نویسنده یونانی/ایرلندی، لافکادیو هرن (که با نام ژاپنی کویزومی یاکومو هم شناخته می شود) ساخته شده است. این فیلم فانتزی مخاطب را به جهانی سورئال و رنگارنگ دعوت می نماید و با فیلم برداری فوق العاده اش، تأثیرگذاری جلوه های بصری را دوچندان می سازد. از قصاص و کشتارهای اهریمنی تا قصه هایی درباره ارواح و ابعاد معنوی جهان، تمام این مباحث در فیلم کوبایاشی قابل لمس هستند و وحشت را با رویاپردازی و تخیل غریب ژاپنی ترکیب می نمایند.

در سال 1965 کوبایاشی با فیلم کوایدان پیروز به دریافت جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره کن شد و نامزدی اسکار رجحانن فیلم خارجی زبان را به دست آورد. اگر به فرهنگ ژاپن و فیلم های ژاپنی علاقه دارید، کوایدان را از دست ندهید زیرا این فیلم با مجموعه ای از مجلل ترین فضاسازی های تئاتری، نورپردازی های خیال انگیز و داستان فانتزی-ترسناک اش، می تواند به یکی از متفاوت ترین آثاری که از سینمای ژاپن دیده اید تبدیل شود.

16. شاهزاده مونونوکه (Princess Mononoke)

• کارگردان: هایائو میازاکی
• صداپیشگان: یوجی ماتسودا، یوریکو ایشیدا، یوکو تاناکا، کائورو کوبایاشی، ماساهیکو نیشیمورا و…
• محصول: 1997
• امتیاز راتن تومیتوز: 93 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.4 از 10

اگر تیم برتون را به اسم یکی از رجحانن و خلاق ترین فانتزی سازان جهانی سینما در نظر بگیریم، میازاکی هم در جهان گسترده انیمه همین صندلی را دارد. او در سال 1997 با ساخت شاهزاده مونونوکه توجهات بسیاری را به خود جلب کرد و پیروزیت های فراوانی به دست آورد. داستان انیمه فانتزی میازاکی که در اواخر دوره موروماچی اتفاق می افتد، زندگی شاهزاده جوانی به نام آشیتاکا را دنبال می نماید.

او رفته رفته با زن جوانی که در دامان گرگ ها بزرگ شده دوست می شود و به مبارزه ای با ارواح جنگل و انسان هایی پا می گذارد که قصد دارند آن ها را از بین ببرند و باعث نابودی منابع طبیعی جنگل شوند. شاهزاده مونونوکه با محور طبیعت گرایی و شخصیت اصلی اش، به نوعی جهت نائوشیکا از دره باد را ادامه می دهد؛ این بار با بی رحمی بیشتر و ویژگی های فانتزی تاریک مضاعف. دیدنی پشت سر هم این دو اثر استودیوی جیبلی، علاقه شدید میازاکی به قصه گویی و اشتیاق اش را برای ساختارشکنی و گرایش بیشتر به سمت جهان های فانتزی تر در یک بازه زمانی 13 ساله نشان می دهد.

15. به خلاء وارد شو (Enter the Void)

• کارگردان: گاسپار نوئه
• بازیگران: ناتانیل براون، پاز د لا ورتا، سیریل روی، اولی الکساندر و…
• محصول: 2009
• امتیاز راتن تومیتوز : 72 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از 10

فیلم های فانتزی لزوما روایتگر داستان جن و پریان یا رویاهای بچگانه نیستند. گاهی اوقات خیال پردازی ها شکل دیگری می گیرند و قلعه های گوتیکِ جادوگران، جایشان را به توهمات سورئال و پدیده ای به نام مرگ می دهند. بدون شک به خلاء وارد شو تنها فیلم فانتزی گاسپارنوئه است که به صورت کامل با مخیله های فکری و خیال سروکار دارد. داستانی عجیب و متفاوت راجع به یک فروشنده مواد آمریکایی که در توالت یکی از کلاب های شبانه توکیو مورد اصابت گلوله نیروهای پلیس قرار می گیرد.

گاسپار نوئه از تلفیق مسأله تناسخ با تجربه خروج از بدن یا حالت اثیری، به داستانی فانتزی و به شدت تاریک می رسد که تحمل کردن اش کار هر کسی نیست -این موضوع را با توجه به فروش ناامیدنماینده فیلم می توان درک کرد. پس از مرگ، در سراسر فیلم با نماهای اورشولدر (از روی شانه) روبرو ایم تا مانند روحی سرگردان، به خلاء وارد شویم. اما پیش از اصابت گلوله، همه چیز به شکل POV و یا اول شخص دنبال می شود و چشم های شخصیت اصلی، پیش برنده داستان هستند.

بگذارید پیش از دیدنی فیلم فانتزی و مثال زدنی گاسپار نوئه، فرضیه ای جالب را برایتان مطرح کنیم. در یکی از اتاقک های شهر توکیو حضور دارید، دی ام تی و سایر مخدرهای توهم زا سلول های مغزی اتان را به سفری سیال و خیال انگیز دعوت نموده اند، ساختمان های نورانی شهر با آن تابلوهای نئونی اشان خودنمایی می نمایند و قرار است به تجربه ای شگفت انگیز دست پیدا کنید؛ آیا حاضرید به خلاء وارد شوید؟ اگر پاسختان به این پرسش رویایی مثبت است، چمدان هایتان را ببندید و به حساب گاسپار نوئه، در جهت توکیو بی بدیل اش قدم بگذارید.

14. عمو بونمی که زندگی های گذشته اش را به یاد می آورد (Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives)

• کارگردان: اپیچاتپونگ ویراستاکول
• بازیگران: ثاناپت سایسیمار، جنجیرا پونگ پاس، ناتاکارن آفیاوونک، ساکدا کیبووادی و…
• محصول: 2010
• امتیاز راتن تومیتوز: 89 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.7 از 10

آثار اپیچاتپونگ ویراستاکول اغلب اوقات از نظر استعاره های پیچیده و ریتم توهم زا و رویایی اشان مورد بحث قرار می گیرند. اما این فیلم ساز تایلندی با عمو بونمی قلب عرفان و هویت کشورش را نشانه می رود. نتیجه این اتفاق، یک فیلم فانتزی و درام فلسفی است که در آن یک مرد سالخورده به قسمت های تاریک زندگی اش می نگرد، میمون های شبح مانند جنگل اطراف را تسخیر می نمایند و یک شاهزاده خانم جوان با گربه ماهی همراه اش، درگیر رابطه ای سخت و پیچیده می شود.

چیزی که فیلم برنده نخل طلای کن ویراستاکول را از سایر آثار فانتزی متمایز می نماید، ریتم سریع و فضاسازی سورئال منحصربه فردش است. این ویژگی ها تا حدی در فیلم رخنه می نمایند که مخاطب از دیدنی ماجراهای عمو بونمی غافل شده و ناگهان خود را در حال تجربه این اثر می یابد. جهانی وسیع و اسرارآمیزی که در آن خیال پردازی، تاریخ، فلسفه و دیدگاه های شخصی با یک دیگر ترکیب شده اند.

عمو بونمی از لحاظ بصری شباهت های زیادی با محیط جنگلی یکی دیگر از فیلم های ویراستاکول بیماری گرجهتی دارد. اما او این تصویر ناتورالیستی را به اثری مجذوب کننده درباره تاریخ مبارزات خشونت آمیز تایلند و نحوه برخورد با آن تبدیل می نماید. در روبروه با اثر تحسین شده ویراستاکول، دو راه خواهید داشت؛ یا باید در پی مفاهیم عمیق و پیدا کردن پس زمینه های تاریخی اش باشید و یا با غرق شدن در منظره ها چشم نواز و آمبیانس صدای محیط، از حضور در سیاره سرسبز این کارگردان لذت ببرید؛ در هر دو حالت، عنصر لذت را نباید فراموش کنید.

13. جان مالکوویچ بودن (Being John Malkovich)

• کارگردان: اسپایک جونز
• بازیگران: جان کیوساک، جان مالکوویچ، کامرون دیاز، کاترین کینر، اورسن بین و…
• محصول: 1999
• امتیاز راتن تومیتوز: 94 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.7 از 10

یکی از علل مهم بودن و ماندگاری فیلم های فانتزی، عدم محدودیت در خلق ایده های مختلف است. حتی غیرممکن ترین ایده ها هم می توانند تبدیل به یک فیلم فانتزی خوش ساخت شوند. نخستین فیلم بلند اسپایک جونز با فیلم نامه عجیب چارلی کافمن همراه شد که هنوز از نظر خیلی ها به قدری روی کاغذ بی منطق و مضحک است که علت ماندگاری اش در تاریخ پس از دو دهه، حکم معجزه را دارد. اما خود فیلم و تأثیرات اش در سال آخر قرن بیستم و شکل گیری موج نوی که با آغاز هزاره سوم به وجود آمد، چیز دیگری می گوید.

جان کیوساکِ عروسک گردانی که با پرتالی مرموز به اعماق فکر جان مالکوویچِ بازیگر می رسد، کوشش های کارگردان و فیلم نامه نویس اثر برای ایجاد تغییراتی اساسی و روایتی فانتزی و بدیع و بسیاری از موارد دیگر، همگی منجر به تحولی شگرف شدند. تحولی که در نهایت باعث به وجود آمدن و ماندگاری فیلم فانتزی جان مالکوویچ بودن شد؛ یک کمدی سیاه سورئال و عجیب درباره معروفیت، اجتماع و کلاستروفوبیای جمعیِ نمادینی که در نهایت به کشف درونیات شخصی بیننده می رسد.

برای لذت بردن از جان مالکوویچ بودن باید عنصر قانع نماینده بودن را کنار بگذارید. در این فیلم ممکن است با مفاهیم عجیبی روبه رو شوید و به وسیله تراوشات فکر کافمن، جهان بینی غیرقابل باوری را مشاهده کنید؛ مگر از یک فیلم فانتزی انتظار چیز دیگری دارید؟ اگر خیال پردازی اغراق شده و قصه های افسانه ای برایتان مجذوب کننده نیست، مهم ترین فیلم اسپایک جونز می تواند به شکلی انسانی و قابل لمس تر تخیلتان را به کار بیاندازد و به لایه های فکرتان نفوذ کند.

12. ماهی بزرگ (Big Fish)

• کارگردان: تیم برتون
• بازیگران: ایوان مک گرگور، آلبرت فینی، بیلی کروداپ، جسیکا لنگ، هلنا بونهام کارتر و…
• محصول: 2003
• امتیاز راتن تومیتوز: 75 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10

آثار تیم برتون فضای عجیب و منحصربه فردی دارند. قصه های فانتزی و خیال انگیزی که انگار از زبان مادربزرگ های جهاندیده روایت می شوند و مخاطب را به جهانی غیرواقعی اما ملموس دعوت می نمایند. ماهی بزرگ یکی از رجحانن فیلم های برتون است که در سال 2003 منتشر شد و سال های ابتدایی قرن 21 را رویایی تر ساخت. ادوارد بلوم در بستر بیماری به سر می برد و اوضاع جالبی ندارد. او همواره نقل محافل بوده و به بازتعریف خاطرات تلخ و شیرین زندگی اش معروف است. اما ویل بلوم رابطه خوبی با پدرش ندارد و قصه های او را معجونی به ظاهر خیال انگیز و دروغین می داند که بویی از حقیقت و منطق نبرده اند.

همین دیدگاه، پیرنگ اصلی فیلم بی نظیر ماهی بزرگ را شکل می دهد و رفته رفته شاخ و برگ می گیرد. بخش اعظمی از این اثر ماندگار به گذشته باشکوه و رویایی ادوارد اختصاص دارد. از دیدار با ساکنین شهر کوچکی که کفش هایشان را در مکانی غیرقابل دسترس قرار داده اند، تا آغاز عاشقی ها و دیدار با افرادی که هرکدامشان قصه ای برای تعریف کردن دارند.

شاید حین دیدنی این فیلم فانتزی، مانند ویل بلوم حرف های پدر را باور نکنید و همه چیز را به مثابه دروغی چشم نواز در نظر بگیرید. اما خیال پردازی ها و خاطرات رویایی، به مرور زمان از بُعد داستانی اشان خارج می شوند و رنگ واقعیت می گیرند. سکانس انتهای ماهی بزرگ یکی از احساسی ترین لحظات تاریخ سینماست؛ جایی که آدم ها، قصه ها و اجزای خاطرات گذشته همگی بر بالین مرگ ایستاده اند، فقط کافی ست که باورشان کنید و جادوی خیال را بپذیرید.

11. اوگتسو (Ugetsu)

• کارگردان: کنجی میزوگوچی
• بازیگران: ماسایوکی موری، ماچیکو کیو، کینویو تاناکا، ایتارو اوزاوا، میتسوکو میتو و…
• محصول: 1953
• امتیاز راتن تومیتوز: 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.2 از 10

اوگتسو که با اسم کامل اوگتسو مونوگاتاری شناخته می شود، یکی از رجحانن فیلم های فانتزی و ترسناک تاریخ سینماست که به داستان ارواح و شبح ها می پردازد. میزوگوچی در این فیلم فانتزی و مهم هم مانند دیگر ساخته هایش، وارد زندگی های واقعی شده و با شخصیت پردازی دقیق خود، راوی ماجراهای وحشتناک زنی می شود که در جامعه ای مردسالار زندگی می نماید.

قابل توجه ترین نکته در رابطه با اثر ماندگار میزوگوچی این است که در واقع عنصر ترس و روایت شبح گونه تا نیمه دوم فیلم ظاهر نمی شود. اما دوربین متحرک و ملتهب او، مخاطب را در فضایی سینمایی که آغشته به مسائل عرفانی و ابعاد روحانی است غرق می نماید.

داستان فیلم اوگتسو در قرن شانزدهم اتفاق می افتد و خود قصه برگرفته از داستان های ارواح قرن نوزدهم است. ماتسوتارو کاواگوچی و یوشیکاتا یودا فیلم نامه این فیلم را به رشته تحریر درآورده اند. یک تراژدی مرگبار در خصوص حماقت عجیب دو شوهر در طول یکی از جنگ های داخلی ژاپن و همسرانشان که در خانه حضور دارند تا از خودشان مراقبت نمایند. یکی از ناب ترین ساخته های تاریخ سینما و جزو شاهکارهای سینمای ژاپن که با رویکرد افسانه محور خود، جهانیی که با میل و هوس مردان به قهقرا و نابودی کشیده شده را به تصویر می کشد؛ این اثر فانتزی و متفاوت، به خودیِ خود یک تجربه شبح مانند است.

10. هری پاتر و زندانی آزکابان (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban)

• کارگردان: آلفونسو کوارون
• بازیگران: دنیل ردکلیف، روپرت گرین، اما واتسون، گری اولدمن، آدرین راولینز و…
• محصول: 2004
• امتیاز راتن تومیتوز: 90 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.9 از 10

زمانی که آلفونسو کوارون کارگردانی قسمت سوم هری پاتر را بر عهده گرفت، بسیاری از طرفداران شادمان شدند و به صورت جدی خودشان را برای قسمت آخر این سه گانه محبوب آماده کردند. کوارون طرفداران را ناامید نکرد و با ساخت هری پاتر و زندانی آزکابان فیلمی را راهی سالن های سینما کرد که تمام پتانسیل های موجود را برای پرفروش بودن و ارائه یک تجربه فانتزی ماندگار در اختیار داشت؛ که از قضا همین اتفاق هم رخ داد.

کوارون با این فیلم فانتزی، نوجوان های قدیم دو قسمت قبلی را به بلوغ و پختگی نزدیک تر کرد. ویژگی های بصری هری پاتر و زندانی آزکابان به تنهایی بیان گر تفاوت چشمگیر و محسوس با گذشته بودند. مایکل سرسین به اسم فیلم بردار، رنگ ها را به سمت تیرگی برد و با ایجاد فضایی خاکستری و سرد، به اتمسفر گیرا و لحن تاریک تر فیلم یاری کرد.

انتخاب رجحانن فیلم از میان سه گانه های مهم و ماندگار تاریخ سینما، کار سخت و دشواری ست. خیلی ها معتقدند که قسمت اول پدرخوانده رجحانن است و برخی دیگر بر سر دو دنباله دیگر دعوا دارند! اما هنگامی که پای لیست رجحانن فیلم های فانتزی در میان باشد و بخواهیم به هری پاتر بپردازیم، بدون شک ساخته کوارون این صندلی را ازآن خود خواهد نمود.

9. دیو و دلبر (Beauty and the Beast)

• کارگردان: ژان کوکتو
• بازیگران: ژان ماره، ژوزت دی، میشل اوکلی، میلا پارلی و…
• محصول: 1946
• امتیاز راتن تومیتوز: 95 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.9 از 10

نخستین اقتباس سینمایی از داستان کلاسیک دیو و دلبر درست پس از جنگ جهانی دوم به وسیله هنرمند مشهور و کارگردان فرانسوی، ژان کوکتو انجام شد. فیلم فانتزی کوکتو، هنری ترین و در عین حال سینمایی ترین اقتباس از دیو و دلبر به شمار میرود که با بازی درخشان ژان ماره و ژوزت دی در نقش های اصلی همراه است.

اثر اکسپرسیونیستی ژان کوکتو در زمانی ساخته شد که نئورالیسم در سینما رواج داشت و با همین اتفاق هنری، درهای خیال پردازی را به روی سینمای جهان باز کرد. فیلم برداری حرفه ای و درخشان هِنری آلکان، طراحی لباس چشمگیر، موسیقی گوش نواز، گریم سنگین و فوق العاده و داستانی به یادماندنی، همگی باعث شدند تا دیو و دلبر به یک فیلم کلاسیک جریان ساز تبدیل شود. وقتی هنرمندان بزرگ تخیلات سرشارشان را رها می نمایند، ژانر فانتزی در رجحانن حالت ممکن قرار می گیرد تا بیننده را در سفری خیال انگیز همراهی کند.

8. ارباب حلقه ها: یاران حلقه (The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring)

• کارگردان: پیتر جکسون
• بازیگران: الایجا وود، ایان مک کلین، ویگو مورتنسن، لیو تایلر، اورلاندو بلوم، کیت بلانشت و…
• محصول: 2001
• امتیاز راتن تومیتوز: 91 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.8 از 10

انتخاب از میان سه گانه حماسی و بی نقص پیتر جکسون کار بسیار سخت و حتی وسوسه نماینده ای است. بازگشت پادشاه یکی از رجحانن قسمت های ارباب حلقه ها به تعداد می رود اما در لیست رجحانن فیلم های فانتزی تاریخ سینما، به دو قسمت از این گنجینه بزرگ اکتفا نموده ایم. یاران حلقه نخستین قسمت از سه گانه پرطرفدار پیتر جکسون است که در زمان خود سروصدای زیادی به راه انداخت و با فروش فوق العاده اش، زمینه ساخت دو قسمت بعدی را فراهم کرد.

قصه ای شگفت انگیز راجع به سرزمین میانه و شخصیت هایی فوق العاده و به یادماندنی که فضایی جادویی، فانتزی و حماسی را خلق می نمایند و پس از گذشت 20 سال، همچنان تأثیرگذار هستند. فیلم پیتر جکسون در رشته های بسیاری نامزد دریافت جایزه شد و توانست بفتای رجحانن فیلم و رجحانن کارگردانی را در کنار جوایز ریز و درشت دیگر از اسکار و گلدن گلوب دریافت کند. اگر هنوز پیروز به دیدنی این فیلم فانتزی بزرگ و دیدنی نشده اید، فرصت را از دست ندهید و به سمت جهان شگفت انگیز پیتر جکسون قدم بردارید.

7. هزارتوی پن (Pans Labyrinth)

• کارگردان: گی یرمو دل تورو
• بازیگران: ایوانا باکرو، سرژی لوپس، ماریا ایزابل وردو، داگ جونز، آریانا خیل و…
• محصول: 2006
• امتیاز راتن تومیتوز: 95 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.2 از 10

هزارتوی پن به لطف مرد رنگ پریده جای خود را در فرهنگ عامه و نزد فانتزی دوستان تثبیت کرد. هیولایی که بچه ها را می بلعد و چشمان عجیبی بر روی کف دستان اش دارد، و بسیار ترسناک است. اما بزرگ ترین مجذوب کنندهیت فیلم فانتزی و گوتیک دل تورو این است که او به طرز استادانه ای مرز میان خیال و حقیقت را ترسیم می نماید؛ بدون ذره ای زحمت اضافی برای تفکیک این دو امر حیاتی.

هزارتوی پن هم مانند یکی دیگر از فیلم های دل تورو ستون فقرات شیطان از آسیب تاریخی جنگ داخلی اسپانیا استفاده می نماید تا کوشش های بچگانه شخصیت اصلی اش را برای کشف و درک جهانی تاریک و خیال انگیز به تصویر بکشد. حین دیدنی این فیلم، داستان اوفلیا را به صورت موازی در عالم خیال و واقعیت دنبال خواهید کرد؛ در جهان اول بازگشت شگفت انگیز یک پرنسس دوست داشتنی به جهان زیرین و در خصوص دوم، درامی تکان دهنده درباره دخترکی 10 ساله و مادر بیمارش.

در نهایت به جهانیی مشابه آلیس در سرزمین عجایب وارد می شوید که تمام کارهای اوفلیا در آن، به اسم راهی خیال انگیز برای مقابله با حکومت دیکتاتوری فرانکو استفاده می شود؛ جهتی نمادین و تراژیک برای امیدوار ماندن و تحمل شرایط طاقت فرسا در بستر جهانی فانتزی.

6. جادوگر شهر اُز (The Wizard of Oz)

• کارگردان: ویکتور فلمینگب
• بازیگران: جودی گارلند، فرانک مورگان، برت لار، لی بوگلر، جک هالی و…م
• محصول: 1939
• امتیاز راتن تومیتوز: 99 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8 از 10

یکی از پیشگامان تکنی کالر، جهتی برای آغاز درخشش جودی گارلند و اقتباسی شگفت انگیز از داستان ال. فرانک باوم، به راستی فیلم فانتزی و جریان ساز جادوگر شهر اُز یکی از مهم ترین آثار تاریخ سینماست که همچنان می توان از دیدنیش لذت برد و به قدرت ساخت اش پی برد. از ارجاعات فیلم های دیوید لینچ گرفته تا جریان نیمه تاریک رنگین کمان) که به شباهات آلبوم نیمه تاریک ماه از گروه موسیقی پینک فلوید با فیلم جادوگر شهر اُز ارتباط دارد، نمی توان تأثیرات ساخته ویکتور فلمینگ را در طول تاریخ نادیده گرفت.

جادوگر شهر اُز داستان ساده و سرراستی دارد. دوروتی در یکی از مزارع کانزاس زندگی می نماید اما با اتفاقی عجیب و ناگهانی، به آسمان می رود و به شکلی ناگهانی تر، وارد شهر اُز می شود. کوشش های بی وقفه او برای بازگشت به سکونتگاه قبلی اش و زندگی نو با ساکنان این سرزمین و جادوگر اُز، لحظات خیال انگیز و مجذوب کنندهی را به وجود می آورد که بسیار جلوتر از زمان خود هستند. شاید ادای دین خیلی از طرفداران و فیلم سازان به این اثر کلاسیک، به خاطر قدمت و خلق فضایی نو در سینما باشد. اما اگر کمی دورتر بایستیم، می بینیم که جادوگر شهر اُز فقط به مسائل ژانری و قدمتش محدود نمی شود و بر روی بسیاری از مدیوم های هنری و هنرمندان بعد از خود تأثیر گذاشته است.

5. ادوارد دست قیچی (Edward Scissorhands)

• کارگردان: تیم برتون
• بازیگران: جانی دپ، وینونا رایدر، دایان ویست، کتی بیکر، آنتونی مایکل هال و…
• محصول: 1990
• امتیاز راتن تومیتوز: 90 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.9 از 10

و باز هم تیم برتون، مجددا یک فیلم فانتزی شگفت انگیز دیگر و ماجرای قیچی های بُران. ادوارد دست قیچی درست در میان دو فیلم بتمن تیم برتون نهاده شده است و به نظر می رسد شخصی ترین ساخته او در دوران فیلم سازی اش است. این فیلم به نوعی با الهام از کودکی خود برتون ساخته شده و به شکلی واضح در کنار قصه فانتزی و خیال انگیزش، وجوه منفی و پوچ رویای آمریکایی را هم به تصویر می کشد. محله ای مرتب و مملو از همسایگان دوست داشتنی، خانه های نقلی و رویایی و یک زندگی جمعی باشکوه. تمام این ها با خروج ادوارد از قصر بزرگ اش و ورود به اجتماع و زندگی میان انسان های عادی، رفته رفته دچار تغییر می شوند.

ادوارد دست قیچی به حدی رویاگون، انسانی و تراژیک است که نمی توانید لحظه ای با جانی دپ و اتمسفر شگفت انگیز جهان برتون ارتباط برقرار نکنید. ویژگی منحصربه فرد آثار تیم برتون همین است. گاهی اوقات از دست حماقت شخصیت های اصلی و فرعی اش لبخند می زنید، برخی وقت ها با لحظات رمانتیک و عاشقانه اش بغض می کنید و در اکتر موارد، در حال پرواز در آسمان بی کران خیال هستید. اما چیزی که در تمام ساخته های او وجود دارد، انسانیتی سرشار و قابل لمس است؛ حال می خواهد به وسیله مردی سه متری و مفلوک به تصویر کشیده شود یا انسانی دارای ضعف های جسمانی که هنگام نوازش بچه ها ، ناخواسته باعث جراحتی عمیق می شود.

4. ارباب حلقه ها: دو برج (The Lord of the Rings: The Two Towers)

• کارگردان: پیتر جکسون
• بازیگران: الایجا وود، ایان مک کلن، ویگو مورتنسن، کیت بلانشت، بیلی بوید، شان آستین، اورلاندو بلوم و…
• محصول: 2002
• امتیاز راتن تومیتوز: 95 از 100ا
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.7 از 10

در رتبه هشتم به معرفی نخستین قسمت از سه گانه مشهور پیتر جکسون پرداختیم و حالا نوبت قسمت دوم یعنی ارباب حلقه ها: دو برج است. فیلمی که یکی از شگفت انگیزترین و خیره نماینده ترین نبردهای تاریخ سینما را (نبرد هلمز دیپ) به تصویر کشید و اثری حماسی و ماندگار را خلق کرد. این فیلم ثابت می نماید که چرا رویکرد جکسون نسبت به ساخت سه گانه ارباب حلقه ها به طرز عجیبی خارق العاده و فراموش نشدنی است.

پیتر جکسون مشغول رویاپردازی می شود و این ویژگی را به حدی انسانی جلوه می دهد که ناگهان موجودات عجیب الخقه و جانواران هم برای بیننده ملموس و باورپذیر می شوند. وحشت فانتزی هلمز دیپ با وحشت حقیقی نجات سرباز رایان تطابق دارد و به جکسون اجازه می دهد تا مرز بین خیال و واقعیت را بشکند و پا را از ژانر هم فراتر بگذرد.

نبرد هلمز دیپ به میزان ای قدرتمند و تأثیرگذار است که به تنهایی می تواند دو برج را در لیست رجحانن فیلم های فانتزی قرار دهد. اما نباید از شخصیت گالوم (با بازی اندی سرکیس) که یکی از اولین و منحصربه فردترین کاراکترهای ساخته شده به وسیله تکنولوژی CGI بود غافل شویم.

3. چه زندگی شگفت انگیزی (Its a Wonderful Life)

• کارگردان: فرانک کاپرا
• بازیگران: جیمز استوارت، دانا رید، توماس میچل، هنری تراورز، ویلیام ادموندز و…
• محصول: 1946
• امتیاز راتن تومیتوز: 94 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.6 از 10

از شکست و ناامیدی تا کریسمس و لذت چشیدن دوباره طعم زندگی. شاهکار کاپرا در خصوص اهمیت جامعه، خانواده و مشارکت مهاجران در ساختن رویای آمریکایی، به یکی از بی نظیرترین آثار تاریخ سینما تبدیل شده و هنوز زنده است. جورج بیلی فردی ایدئالگراست که آرزو می نماید کاش هیچ گاه متولد نمی شد زیرا در شرایط اقتصادی و روحی خوبی قرار ندارد و کاملا در ناامیدی به سر می برد. فیلمی که به طور آشکار از سرود کریسمس الهام گرفته است؛ گویی کاپرا کریسمس را جشن می گیرد اما همچنان دید آخرالزمانی و اگزیستانسیالیستی اش را هم حفظ می نماید.

آرزوی جورج و ناامیدی قلبی اش به آسمان می رسد و باعث می شود تا فرشته ای کارآموز به نام کلارنس، راهی زمین شود و جورج بیلی را با فرجام آرزوهایش آشنا کند. کاپرا یک دهه قبل از آنکه هیچکاک و آنتونی مان از تمام ظرفیت و توانایی های استوارت استفاده نمایند، وجوه تاریک شخصیت او را به تصویر کشید و نتیجه کار حیرت انگیز بود؛ تا آن جا که مردم فیلم را پس زدند و چه زندگی شگفت انگیزی در اکران اولیه مغلوب شد.

پس از نمایش مجدد فیلم در دهه 70 میلادی، ورق برگشت و اوضاع به کلی تغییر کرد. مردم برای دیدن این اثر آرام و قرار نداشتند و تازه ارزش های واقعی فیلم در نزد افکار عمومی درک شده بود. چه زندگی شگفت انگیزی به شکل معجزه آسایی احیا شد و به علت احساسات عریان و پیچیدگی روایی اش، مورد تحسین نهاده شد. یک فیلم فانتزی، جریان ساز، لذت بخش و به معنای واقعی کلمه شگفت انگیز که برای کاپرا به اسم اوج خلاقیت و تقریبا انتها راه شناخته می شد و برای جیمز استوارت، آغازگر جهتی درخشان بود.

2. شهر اشباح (Spirited Away)

• کارگردان: هایائو میازاکی
• صداپیشگان: رومی هیراگی، ماری ناتسوکی، میو ایرینو، بونتا سوگاوارا و…
• محصول: 2001
• امتیاز راتن تومیتوز: 97 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.6 از 10

انیمه برنده اسکار میازاکی بدون شک پیچیده ترین و مجذوب کننده ترین ماجراجویی فانتزی این کارگردان حرفه ای ژاپنی است. اثری مثال زدنی و چشم نواز که دیدگاه های سازنده اش را درباره فرهنگ ژاپن و انیمه های منحصربه فرد این کشور به تصویر می کشد. داستان شهر اشباح به زندگی چیهیرو و والدین اش اختصاص دارد. آن ها وارد پارکی متروکه می شوند که به نظر می رسد تفرجگاه ارواح و نیروهای تاریکی است.

پس از تبدیل شدن پدر و مادر چیهیرو به خوک به علت پرخوری بیش از حد، این دخترک 10 ساله باید در پی راهی بشود تا آن ها را از شرایط فعلی اشان خارج کند. میازاکی با داستان اشباح و ارواح که آن ها را تحت تأثیر فولکلور بودایی شینتو خلق نموده است ، قصه ای دارک فانتزی و عجیب را روایت می نماید که امکان رهایی از آن وجود ندارد.

میازاکی با استفاده از تصاویر و جلوه های بصری نمادین، بدترین جنبه های جامعه ژاپن را در ابتدای قرن 21 به تصویر می کشد و آن ها را افشا می نماید. در عین حال از عشق و احترام ویژه اش به طبیعت و ترویج حس طبیعت دوستی غافل نمی شود. سفر عجیب و غریب چیهیرو در این انیمه، در واقع نشان دهنده تمایل میازاکی برای یاری به ژاپن در راستای برقراری ارتباط مجدد با ارزش های گذشته و ایجاد حس خوش بینی و امیدواری در جوانان کشورش است.

1. مهر هفتم (The Seventh Seal)

• کارگردان: اینگمار برگمان
• بازیگران: ماکس فون سیدو، گونار بیورنستراند، بیبی اندرسون، بنگت ایکروت و…
• محصول: 1957
• امتیاز راتن تومیتوز: 93 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.2 از 10

این لیست با داستان ارواح و زندگی پس از مرگ در قالب شبح آغاز شد، با قصه های بچگانه و قلعه های گوتیک ادامه پیدا کرد و با مرگ انتها می یابد. فیلم فانتزی و تکان دهنده مهر هفتم همچنان به اسم منبع الهام ابدی فیلم سازان، سینه فیل ها و ژانری مهم شناخته می شود که در سینمای جهان از صندلی ویژه ای برخوردار است. ماکس فون سیدو در نقش شوالیه ای کابوس زده و سردرگم به نام آنتونیوس بلاک، در یک بازی شطرنج که حکم مکالمه ای معنوی و اعتقادی را دارد، در برابر مرگ قرار می گیرد. چیزی به انتها عمر آنتونیوس نمانده اما او معتقد است تا زمانی که بتواند بازی کند، امکان زنده ماندن خواهد داشت. برگمان فیلم نامه مهر هفتم را بر اساس یکی از نمایش نامه های خودش با اسم نقاشی روی چوب نوشته بود.

شاید خیلی ها بر این باور باشند که مهر هفتم نمی تواند در ژانر فانتزی قرار بگیرد. اما شاهکار تکرارنشدنی برگمان یک فیلم فانتزی هولناک و تاریک است که با مطرح کردن سوالاتی اساسی، بیننده را به سفری خیالی دعوت می نماید. سفری که در آن نه خبری از هیولاهای عجیب و موجودات زیباست و نه روایتی موزیکال بر روی ابرها. فیلم سیاه و سفید برگمان ما را در مقابل درونیاتمان قرار می دهد و مقابله با مرگ را در بستر نماد و استعاره به تصویر می کشد. به راستی اگر روزی مجبور شوید در برابر قدیس مرگ شطرنج بازی کنید، اولین حرکتتان چه خواهد بود؟

namasho.ir: نماشو: همه چیز اینجا هست از سفر و گردشگری تا ورزش و سرگرمی