پرونده ثبت جهانی ژئوپارک ارس در یونسکو در دست آنالیز است - بانیما

ژئوپارک طبق تعریف یونسکو گستره ای است با مرزهای کاملا آشکار و پهنه کافی که دربرگیرنده چند پدیده زمین شناسی کمیاب و برجسته بوده و در آن گستره جاذبه های طبیعی، تاریخی و فرهنگی ارزشمند نیز یافت گردد. این گستره باید از برنامه های مدیریت توسعه و بهره برداری و طرح های حفاظتی برخوردار باشد و توان بالا بردن سطح مالی جامعه محلی و جلب همکاری های مردمی را دارا باشد.

ژئوپارک ها در واقع سایت های زمین شناختی منحصر بفردی هستند که در کنار جوامع محلی قرار دارند و آنها می توانند چنین میراث طبیعی و زمینی را در کنار خود حفظ نمایند.

قشم درحال حاضر تنها ژئوپارک ثبت شده ایران، خاورمیانه و منطقه غرب آسیا در یونسکو است. این منطقه در سال 1385 برای نخستین بار به شبکه جهانی ژئوپارک ها پیوست و در سال 1391 به علت کم کاری در اجرای بعضی شاخص های جهانی از این شبکه خارج شد.

این ژئوپارک در سال 1396 بار دیگر پیروز شد نظر کارشناسان شبکه جهانی ژئوپارک ها را جلب و کارت سبز یونسکو را دریافت کند، حالا ایران تصمیم گرفته ژئوپارک دیگری را ثبت کند.

ارس دومین منطقه از ایران است که پرونده آن آماده شده و شهریور سال جاری نتیجه نهایی آن معین می گردد.

ارزیاب شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو در نشست شورای راهبردی ژئوپارک ارس ضمن قدردانی از اقدامات بی وقفه سازمان منطقه آزاد ارس طی سالهای گذشته در زمینه مطالعه، شناسایی و حفظ این میراث زمین شناختی اظهار کرد: تشکیل این نشست نشان از جدیت و علاقمندی مسئولان این منطقه آزاد به ثبت جهانی ژئوپارک ارس دارد.

پروفسور ترنتان ون Trantan Van پیرامون اینکه پرونده ثبت جهانی ژئوپارک ارس در یونسکو در دست آنالیز است، گفت: حمایت قاطع و واقف بودن مدیرعامل نو سازمان منطقه آزاد ارس به موضوع ژئوپارک نقطه قوتی است.

ارزیاب شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو با بیان اینکه در آنالیز ژئوپارک ها فقط مباحث زمین شناسی مدنظر نیست، عنوان نمود: درک درست از زمین شناسی و نحوه شکل گیری یک ژئوپارک به تنهایی در تثبیت و ورود آن به شبکه جهانی ژئوپارک ها کافی نیست بلکه توانایی منطقه در توسعه معیشت محلی، شناخت رسوم و احیای جوامع محلی و استفاده از ظرفیت جامعه محلی از عوامل مهم برای دستیابی به این امتیاز است.

وی یادآور شد: شورای عالی ژئوپارک های جهانی یونسکو مخالف هیچ نوع فعالیت مالی و صنعتی نیست بلکه از تمامی فعالیت ها و حتی فعالیت های معدنی در چارچوب حفظ طبیعت و چشم اندازهای زمین شناسی حمایت می نماید.

به مراحل نهایی ثبت جهانی ژئوپارک ارس رسیده ایم

مشاور ژئوپارک ارس و ارزیاب بین المللی شبکه ژئوپارک های جهانی یونسکو و نائب رئیس کمیته علوم زمین و ژئوپارک های کمیسیون ملی یونسکو هم با بیان اینکه بعد از سالها کوشش مستمر و پیگیرانه به مراحل نهایی ثبت جهانی ژئوپارک ارس رسیده ایم، گفت: ژئوپارک ارس طی سالهای گذشته فعالیت های چشمگیری در راستای ساماندهی و درگیر کردن جامعه محلی و آموزش های وابسته به ژئوپارک و آشکار بودن ژئوپارک در منطقه و بحث همیاران را پیش برده است. اکنون با حضور ارزیابان شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو در منطقه آزاد ارس جهت بازدید و آنالیز از ژئوسایت ها به مراحل نهایی ثبت جهانی ژئوپارک ارس نزدیک می شویم.

امری کاظمی با بیان اینکه ایران دارای ظرفیت های فراوان زمین شناختی است، گفت: براساس مطالعات صورت گرفته به وسیله سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، بیش از 30 منطقه استعداد پیوستن به ژئوپارک های یونسکو را دارند که ژئوپارک ارس یکی از مناطقی است که پای کار بود و امیدواریم با اقدامات در حال اجرا، بزودی شاهد پیوستن این ژئوپارک و نیز ژئوپارک طبس در زمره ژئوپارک های خاورمیانه و غرب آسیا باشیم.

ژئوپارک ارس نقشی تاثیرگذار در توانمندسازی جامعه محلی دارد

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد ارس هم گفت: وجود ژئوپارک در محدوده منطقه آزاد ارس علاوه بر ایجاد جاذبه های گردشگری و ژئوتوریستی، نقشی تاثیرگذار برای توانمندسازی جامعه محلی و ایجاد توسعه پایدار دارد.

مجید کیانی با تاکید بر اینکه هدف یونسکو از ثبت ژئوپارک ها تنها حفظ میراث زمین شناختی نیست، اضافه کرد: مهمترین هدف ما از ثبت جهانی ژئوپارک ارس، توانمندسازی مردم محلی به وسیله آموزش و نیز حفظ و نگهداری ژئوسایت ها و ایجاد کسب و کارهای محلی است.

وی گفت: ژئوپارک ارس در کنار جنبه های علمی و تخصصی ضمن یاری به توسعه اقتصاد و تجارت، با درگیر کردن جامعه محلی آنها در امور مربوط به حفاظت و بهره برداری صحیح از میراث، به توسعه کسب و کار و ارتقای سطح معیشت آنها یاری کند.

کیانی با بیان اینکه ژئوپارک ارس یک ظرفیت خدادادی و میراث زمین شناختی و جهانی ارزشمند است که تا به امروز برای حفظ و معرفی آن از سوی سازمان اقدامات خوبی صورت گرفته است، گفت: لازمه حفظ زیرساخت ها تعامل مناسب بین مردم و مسئولین است.

وی با اشاره به اینکه از بین 177 ژئوپارک جهان، چهار ژئوپارک بین کشوری وجود دارد،گفت: ژئوپارک ارس پس از ثبت جهانی این قابلیت را دارد که برای اولین بار در تاریخ به عنوان یک ژئوپارک بین سه کشور ایران آذربایجان و ارمنستان به عنوان پنجمین ژئوپارک بین کشوری جهان معرفی گردد.

کیانی با بیان اینکه گستره ژئوپارک ارس در هر دو طرف رود ارس است، اضافه کرد: این ژئوپارک ظرفیت تبدیل شدن به یک ژئوپارک بین المللی را دارد و امیدواریم براساس هدف گذاری هایی که نموده ایم در آینده نزدیک در تعاملات بین المللی این موضوع محقق گردد.

وی با ابراز امیدواری نسبت به ارزیابی مثبت ارزیابان یونسکو از شرایط ژئوپارک ارس گفت: امیدواریم این بازدید و ارزیابی منجر به نتایج خوب برای ارس گردد و بتوانیم با برنامه ریزی صحیح برای حفظ و معرفی آن، شاهد رشد و رونق صنعت گردشگری در منطقه و بهبود شرایط معیشت فعالان این حوزه باشیم و در آینده نزدیک ژئوپارک ارس به عنوان الگویی پیروز در توسعه پایدار و رشد اقتصاد جامعه محلی برای جهانیان معرفی گردد.

مدیر ژئوپارک ارس هم با اشاره به اینکه ارزیابان شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو از تعامل و همراهی انجمن ها و جامعه محلی با ژئوپارک ارس از برنامه بازدیدهای میدانی اظهار رضایت کردند، اضافه کرد: حضور فعال و پررنگ انجمن های صنایع دستی، همیاران ژئوپارک ارس و فعالیت سازنده جامعه محلی، گزارش اقدامات و فعالیت های انجام یافته برای حفاظت از ژئوسایت ها از موضوعاتی بود که مورد توجه و رضایت پروفسور Trantan Van ارزیاب شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو نهاده شد.

فاطمه منیری اعلام کرد: بازدید از دفتر ژئوپارک ملی و دفتر پژوهش ژئوتوریسم، ویزیتورسنتر موقت و در حال ساخت ارس، کلیسای سنت استپانوس، ژئوسایت راک فال، کلیسای چوپان و کاروانسرای خواجه نظر بخشی از برنامه ارزیابان یونسکو بود.

وی ادامه داد: ارزیاب بین المللی یونسکو بعلاوه در ادامه از محل کارگاه فراوری صنایع دستی بانوان در جلفا و روستای شجاع، حمام تاریخی جلفا و مرکز اطلاع رسانی گردشگری نیز تماشا نموده و به آنالیز شرایط آنها پرداخت.

افتتاح موزه سفال در محل حمام جلفا نیز از برنامه های بازدید پروفسور Trantan Van ارزیاب شبکه جهانی ژئوپارک های یونسکو و علیرضا امری کاظمی مشاور ژئوپارک ارس و ارزیاب بین المللی شبکه ژئوپارک های جهانی یونسکو و نائب رئیس کمیته علوم زمین و ژئوپارک های کمیسیون ملی یونسکو در ارس بود.