گلپا: باید بگوییم مکتب بنان! - بانیما

به گزارش خبرنگاران، سی و یکمین و آخرین نشست آئین آوازِ سال 97 در فرهنگسرای ارسباران برگزار گردید؛ این برنامه به مناسبت همزمانی تقریبی با سی و سومین سالگرد درگذشت زنده یاد غلامحسین بنان، به بزرگداشت صاحب صدای مخملی آواز ایرانی اختصاص داشت؛ کسی که آوازهایش به قطعاتی مانند الهه ناز و ای ایران جان بخشید.

صدای بنان متوسط نیست

علیرضا فریدون پور خواننده ای که با شیوه آوازخوانی بنان آشناست در ابتدای صحبت هایش با خواندن قطعات کوتاهی از بعضی تصنیف های بنان یادآور شد: متأسفانه گاهی این سو و آن سو می شنویم یا می خوانیم که از صدای بنان به عنوان صدایی متوسط یاد می نمایند. در حالی که اساساً هیچ وجهی از آوازها و تصنیف های او که معرف حضور همگان است کیفیت متوسط ندارند. اتفاقاً ارزش کار بنان در این است که با وجه جدید و خوبی که برای صدای خودش تعریف کرد توانست آن آوازهای ماندگار را خلق و عرضه کند. سطح کار چنین آوازخوان بزرگی هیچ گاه نمی تواند متوسط تلقی گردد و از قضا آثار گرانسنگ بنان حالا حالاها خیلی مؤلفه ها برای یادگیری و به کار بستن دارد.

مرتضی غزنوی مدرس و خواننده نیز در مورد موضوع این نشست که تقسیم دوره های معاصر هنر آوازمان به قبل و بعد از بنان بود با رویکردی انتقادی سخنانی ایراد کرد و ارزش بیشتر را شامل دوران پیش از بنان و مشخصاً آوازهای دوره قاجار دانست.

شهرام آقایی پور پژوهشگری که تا کنون دو عنوان کتاب از او درباره بنان منتشر شده نیز با موضوع آموخته های بنان به مرور مراحل آموزش آواز توسط این استاد صاحب سبک و توضیح استادان او پرداخت و اینکه بنان چگونه بنان شد.

او تأکید کرد بنان راه پر پیچ و خمی را در آواز طی کرد تا با تحمل مشقت های بسیار توانست اینگونه در آواز بدرخشد و نام و صدایش در دل ها جای بگیرد.

بنان چگونه آواز ایرانی را به قبل و بعد از خودش تقسیم کرد؟

علی شیرازی خواننده نیز با موضوع بنان چگونه آواز ایرانی را به قبل و بعد از خودش تقسیم کرد؟ گفت: بنان در هنر روح و جانی همیشه عطشناک و تشنۀ دانستن داشت. او یک هنرجوی همیشگی و یک سالک واقعی بود. مصداق این شعر شاملوی بزرگ که می گوید: جستن، یافتن و آنگاه به اختیار برگزیدن. بنان به جای راه رفتن روی ریل های مشخصی که آوازخوانان دوره قاجار آن ها را تثبیت نموده بودند با توجه به ظرفیت های خودش و صدایش اتفاقاً ظرفیت های جدیدی را وارد آواز ایرانی کرد. مثل بم خوانی که افتخار کشف و اجرای این مقوله اولین بار به بنان رسید و تا کنون هم کسی نتوانسته به کیفیت بنان بم خوانی کند. یا تحریرهایی که روی سرضرب ها و خرده ضرب های تصنیف ها خودش برای اولین بار ابداع و ارائه کرد و فرم جدیدی از تصنیف خوانی را به موسیقی ما ارائه داد.

وی اضافه نمود: کاری که بنان با آواز ایرانی کرد از نظر کیفیت و اهمیت تالی ارزنده و باشکوهی است از کاری که نیما با شعر فارسی کرد و ارائه داد. یعنی به مانند نیما یوشیج که بنای نوآوری اش روی پایه های مستحکم شعر کلاسیک و کهن پارسی قرار داشت بنان نیز با وفاداری کامل به ردیف موسیقی ایرانی آوازهای نوپردازانه اش را ارائه کرد. ضمن اینکه بنان را می توان شاعر راستین آواز ایرانی نامید. او هم خیال عاطفۀ آوازش را آزاد می گذاشت و هم عاطفۀ خیال آواز خود را.

شیرازی اظهار کرد: تأکیدی که به صورت آکسان روی حرف لام از کلمۀ دل در قسمت نه مجنونم که دل بردارم از دوست از آواز دیلمان بنان دیده می گردد نشان شاعری او در آواز است. او با این تأکید، دل دیوانۀ یک عاشق را به صورتی شاعرانه می خوانَد و به آواز می سُراید. این ابداع، نتیجۀ همان پرواز دوگانۀ عاطفه و خیال این شاعر آوازخوان بزرگ و مثالی است که هنوز هم نظیرش به میدان هنر موسیقی آواز ما نیامده است.

او تأکید کرد: بنان در آواز همان کاری را با شعر و ملودی کرد که شاعران با کلمات می نمایند و در تاریخ 113 سالۀ ضبط موسیقی در ایران شاید نخستین کسی که آواز شاعرانه را عرضه و اصلاً ابداع نموده بنان بوده باشد.

همسر بنان در ارسباران تجلیل شد / پیغام تصویری گلپا

در سرانجام با اعلام مجری، پری بنان (پریدخت آور) روی صحنه آمد تا با حضور استادان حاضر در نشست از او تجلیل گردد. در ادامه با پیوستن استادان پرشماری که به احترام بنان در این نشست گرد هم آمده بودند لوح تقدیر به امضای سعید صدرائیان رئیس فرهنگسرای ارسباران و مدیر فرهنگی هنری منطقه 3 شهرداری تهران به بانو بنان اهدا شد.

بزرگداشت خوانندۀ صاحب سبک با دریافت عکسی به یادگار به سرانجام رسید تا پرونده سلسله نشست های آئین آواز در سال 97 با متفاوت ترین این نشست ها بسته گردد. بزرگداشت بنان با پخش ویدئوکلیپی شامل سرود ای ایران و همخوانی حاضران در ارسباران به سرانجام رسید. ضمن اینکه علیرضا میرعلینقی دیگر پژوهشگری که بنا بود درباره بنان سخن بگوید به سبب بیماری از حضور در برنامه بازماند. پخش پیغام تصویری اکبر گلپایگانی خواننده معاصر بنان و آوازخوان برنامه گل های رادیو که مختص این بزرگداشت تهیه شده بود از بخش های این برنامه بود.

گلپایگانی در پیغامش ضمن گرامیداشت یاد و نام بنان گفت: او در آواز به چنان صندلی رفیعی رسید که امروز باید در توصیف هنر و کارنامه و صدا و آوازهایش از عبارت مکتب بنان نام ببریم.

dorezamin.com: بیاید با هم به دور زمین چرخی بزنیم و همه چیز را از نزدیک ببینیم