اثرگذاری شیوه های تولید محتوا و جنبه های آن بر مخاطب در علوم شناختی - بانیما

به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرنگاران، برگزاری نخستین کنفرانس ملی علوم شناختی و رسانه اول اسفند ماه 98 از سوی خبرنگاران در تالار شهید چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران بهانه ای شد تا بر روی این موضوع کار کنیم که شیوه های تولید محتوای علوم شناختی و جنبه های آن بر مخاطب چه تاثیری دارد.

علوم شناختی چیست؟

علوم شناختی یک رشته میان رشته ای است و شاخه های روانشناسی، علوم عصبی، علوم رایانه، انسان شناسی، زبان شناسی، فلسفه را دربر می گیرد. واضح است که این علوم در کنار ذهن به موضوع های دیگری نیز می پردازند؛ بنابراین آن بخش از این علوم که به نوعی به موضوع علوم شناختی بپردازند جزو علوم شناختی محسوب می شوند.درباره علوم رایانه پژوهشگرانی که در حوزه هوش مصنوعی کار می کنند را می توان دانشمندان شناختی به شمار آورد؛ همچنین آوردن این نکته نیز مهم است که در منابع گوناگون از شاخه های گوناگونی (از علوم تربیتی گرفته تا زیست شناسی) به عنوان زیرشاخه های علوم شناختی یاد شده است. شاید کمی عجیب به نظر برسد که چگونه چندین و چند علم مختلف به یک موضوع می پردازند.

درباره کارکردهای علوم شناختی در حوزه رسانه با چند نفر از کارشناسان حوزه علوم شناختی و رسانه صحبتی داشتیم که در زیر می خوانید.

مدل سازی سازوکارهای ذهن با رویکرد علوم شناختی

مهدی آشوری مدیر دفتر فرهنگ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی معتقد است که بیشتر مطالعات علمی در یک قرن گذشته شکل گرفته و وقتی صحبت از مطالعه علمی و طبیعی یارانه داشتند بحث را محدود می کردند به هویت های مشاهده پذیر از جمله امور مربوط به فعالیت های شناختی مانند حل مسأله، تفکر، استدلال کردن و تصمیم گیری ذهن که به عنوان یک جعبه سیاه در نظر می گرفتند که برگرفته از یکسری محرک ها و پاسخ ها است.

مدل سازی سازوکارهای ذهن در علوم شناختی

وی می گوید: اتفاقاتی در 50-40 سال اخیر در دو نسل علوم شناختی رخ داد و تلاش شد با حفظ رویکرد طبیعی گرایانه و علمی سازوکارهای ذهن را مدل سازی کنند. علوم شناختی تلاش کرده سازوکارهای فعالیت های ذهنی را مدل سازی کند و برای توصیف، پیش بینی و کنترل فرایندها موفقیت های زیادی داشته و اگر از یک نگاه عمل گرایانه به این علوم توجه کنیم کارکردهای زیادی می تواند در حوزه هایی که ذهن با آن درگیر است را کمک کند که یکی از حوزه های موثر در مدل سازی رسانه است.

مدیر دفتر فرهنگ و تمدن اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه می دهد: علوم شناختی چه در نسل اول بیشتر براساس مدل های محاسباتی از ذهن بود و چه در نسل دوم که رویکردهای مدل های اقتصادگرایانه را مد نظر داشت پیش فرض طبیعی گرایانه بود. از جمله تصمیم گیری ، حل مساله، صحبت کردن، ادراک کلام و پیام ها حالت طبیعی گرایانه دارند و امور فراطبیعی را انکار نمی کنند ولی می گویند در مطالعه روش ما محدود می شود به امور طبیعی. طبیعی گرایی در علم نمی تواند خیلی از فرایندها را بررسی کند که این درحقیقت یک کاستی در مدل های شناختی است.

وی معتقد است که در رسانه انتقال پیام مدنظر است و باید بدانیم پیام چگونه و با چه سازوکارهایی منتقل می شود و بر ذهن مخاطب تاثیرگذار می گذارد. تصمیم گیری هایی در زمینه اقتصادی، سیاستی و مسائلی که مربوط به زندگی روزمره و تحول انتقال پیام، ارسال و شیوه است به قالب بندی مهمی نیاز دارند. اگر مدلی از سازوکارهای ذهنی داشته باشیم و عناصر طبیعی در این حوزه مورد توجه قرار گیرند می توانند در مداخله های رسانه ای موثرتر باشند و درحقیقت می تواند مدل های علوم شناختی را در مورد اینکه تصمیم گیری و گفتار به چه صورت است می تواند در بحث های رسانه ای بسیار کمک کننده باشد. اگر بخواهیم رسانه را به عنوان یک علمی که می توانیم از طریق آن فعالیت های انتقال پیام را سازماندهی و براساس مدل ها پیش بینی کنیم می توانیم پاسخی از مخاطبان بگیریم و مدل های علوم شناختی برای مردم کاربرد داشته باشند.

پردازش تفکر ذهنی با علوم شناختی میسر می شود

و اما در ادامه اشکان ممبینی کارشناس امور رسانه معتقد است که علوم شناختی یک مبحث نوین است که با ذهن مخاطب درگیر است و می تواند از طریق شناخت ذهنی که از مخاطب به عمل می آورد در تحقق اهداف رسانه ای که مورد نظر آن بخش است بهره بگیرد.

وی معتقد است: علوم شناختی به شکل یک پرتاب دهنده است و تفکر ذهنی را پردازش می کند. اگر شخصی به صورت آگاهانه در معرض رسانه قرار بگیرد می تواند شخصیت خود را شکل دهد و تفکر ذهنی را پردازش کند. اگر یک شخص به صورت آگاهانه در معرض رسانه قرار گیرد می تواند شخصیت خود را شکل دهد و به نوعی مدیریت کند.

چگونگی روبرو با رسانه از طریق علوم شناختی

این کارشناس امور رسانه می گوید: اگر شخصی به صورت ناآگاهانه در معرض رسانه قرار گیرد با توجه به اینکه شناخت ذهنی از رسانه ندارد و شخص منفعل عمل می کند باعث می شود رسانه برای او تصمیم بگیرد و کاری انجام دهد که رسانه به شخصیت او شکل دهد. علوم شناختی به ما کمک می کند چطور و چگونه با رسانه روبرو شویم. کاری که در حال حاضر رسانه های آمریکا انجام می دهند و در بازتاب خبرهایشان با توجه به شناختی از ذهن مخاطب دارند می دانند چطور باید از این امر استفاده کنند و هدفشان را به ذهن مخاطب و تمام جهان برسانند. رسانه ها می توانند در شناخت علم جدید که یک علم نوین است به تمام سطوح مدیریتی در کشور کمک شایانی داشته باشند.

اثرگذاری شیوه های تولید محتوا و جنبه های اثرگذاری بر مخاطب در علوم شناختی

در ادامه پیگیری ها صحبتی با محمد شهبا استاد تمام دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر داشتیم که وی معتقد است: مهمترین کارکرد علوم شناختی در حیطه شیوه های تولید محتوا برای جنبه های اثرگذاری بیشتر بر مخاطب و انتخاب مجراهای انتقال پیام با توجه به دگرگونی هایی که در فضای مجازی و وسایل ارتباط جمعی و تمرکز بر رسانه ها و نحوه گزینش آنها است.

وی می گوید: با توجه به فرهنگ، قابلیت های ادراکی و شناختی آن جامعه و بخش بسیار مهمتر که توجه به مخاطب است برای دریافت آثار هنری، تجزیه و تحلیل براساس شناخت ادراکی و مسائل مرتبط با قواعد هنری که سه حیطه کاملا به هم پیوسته اما مجاز از علوم شناختی هستند که در حیطه رسانه خیلی کار دارند.

شهبا معتقد است: اگر بازی های یارانه ای را محاسبه رسانه بگیریم و جنبه رسانه ای دارند غوطه وری و جذب بازی شدن ها یک بحث مفصلی است که می تواند پژوهش های گوناگونی در این زمینه انجام داد. در بحث آثار داستانی مثل فیلم داستانی، سریال، مجموعه های تلویزیونی بحث تصمیم گیری را داریم و اینکه تصمیم گیری در درون داستان است و تصمیم گیری های مخاطب فهم روابط علت و معلولی در فرایند پیگیری داستان و رسیدن به نتیجه دارد که اینها حیطه های مهمی هستند که علوم شناختی می تواند به بحث فاکتورهای رسانه ای کمک کند.

به گزارش فارس، علومی که تا به الان داشتیم بر جهان خارج و پدیده های قابل مشاهده با فضای بیرونی تمرکز داشتند. علوم شناختی تمام توجه خود را به کشف فضای درونی معطوف کرده است. این علم در دهه 50 پایه گذاری و در دهه 70 سازماندهی شد و دهه 90 چنان پیشرفت کرد که آن دهه دهه مغز نامگذاری شد.

انتهای پیام/

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا